کتاب تأثیر فضای سایبر بر امنیت از منظر حقوقی، اجتماعی، سیاسی و نظامی

کتاب تأثیر فضای سایبر بر امنیت از منظر حقوقی، اجتماعی، سیاسی و نظامی

کتاب تأثیر فضای سایبر بر امنیت از منظر حقوقی، اجتماعی، سیاسی و نظامی نوشته‌ی سعید حیدری و علی بیگی، تأثیرات فضای سایبر را در زمینه‌های ایجاد یا سلب امنیت مورد بررسی قرار می‌دهد تا اثرات منفی و مثبت بر جنبه‌های مختلف امنیت ملی را شناسایی کند.

فضای سایبر چیست؟

فضای سایبر محیطی الکترونیکی و واقعی است که در آن ارتباطات انسان بسیار سریع‌تر و با ابزاری خاص و مسقیم شکل می‌گیرد. برعکس فضای واقعی، در فضای سایبر هیچگونه جابجایی‌ فیزیکی وجود ندارد و کلیه کارها فقط از طریق فشردن کلیدها یا حرکت دادن ماوس انجام پذیر است. فضای سایبر به معنی مجموعه‌ای از روابط انسان‌ها با رایانه و وسایل مخابراتی، بدون هیچگونه روابط حضوری و جغرافیای فیزیکی است.

در عصر حاضر، فناوری اطلاعات و جهانی شدن چه فعالیت‌هایی را تحت تأثیر خود قرار داده است؟

فناوری اطلاعات تمام فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و علمی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده و اصول و عملکرد تمام جوامع را متحول کرده است. از شاخصه‌های مهم پایداری و ثبات هر حکومت، امنیت ملی است و سخن گفتن از امنیت ملی مستلزم برخورداری از توسعه انسانی و توجه به جوانب مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن است. دشمنان هر حکومت برای براندازی آن، از ابزارها و روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند، تا ثبات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن کشور را به چالش بکشند. از آن‌جا که امنیت کشورها در گرو کسب، حفظ و ازدیاد قدرت می‌باشد، در عصر حاضر که به عصر اطلاعات و ارتباطات مشهور است، یکی از ابزارهای پرقدرت چالش‌ برانگیز در امنیت هر کشور، فضای مجازی است که می‌تواند به سهولت تهدیدات و زمینه‌های ناامنی ملل را فراهم آورد. بنابراین با توجه به جهانی شدن ارتباطات و اطلاعات و افزایش نقش فضای سایبر در زندگی مردم جهان، در این کتاب سعی شده تا نقش و جایگاه فضای سایبر بر امنیت ملی جوامع شناسایی و مورد تحلیل قرار گیرد.

در بخشی از کتاب تأثیر فضای سایبر بر امنیت از منظر حقوقی، اجتماعی، سیاسی و نظامی می‌خوانیم:

در بیان رابطه بین فضای مجازی و امنیت فرهنگی می‌توان اذعان کرد که فضای سایبر به‌ عنوان مولود تعامل انسان با فناوری اطلاعاتی و ارتباطی، امکانات و الگوهای نوینی را برای تعاملات فکری و اندیشه‌ورزی فرا روی جوامع عصر کنونی قرار داده است. اگر چه فضای سایبر بدون ارتباط با واقعیات عینی و معمول در جوامع نیست اما به دلیل فضا، امکانات، زیرساخت‌ها، ابزارها، ویژگی‌های تعاملی و ذهنیت کاربران، گفتمان‌هایی که در آن شکل می‌گیرد، ویژگی‌ها و ابعاد و سازکارهای مختص به خود دارد. بنا به رویکرد «بلومر»، بین گفتمان و تکنولوژی رابطه‌ای جداناپذیر وجود دارد. اکنون فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، با اثرگذاری بر ابعاد گوناگون ارتباطات، موجب پیدایش پدیده‌ای به‌نام «فرهنگ سایبر» شده است. در فضای فرهنگی سایبر، الگوهای نوین گفتمانی شکل گرفته است که دامنه و ماهیت آن ناشناخته مانده است.

در این فضا، به نوعی، موضوع ایجاد فضای کاملاً شخصی، به چالش کشیدن افکار و اندیشه، نضج گرفتن پاره فرهنگ‌های مجازی، تعامل بین فرهنگی، و قواعد گفتمانی مبتنی بر ارزش‌های فرهنگ سایبر مطرح است. کنشگران علمی، فرهنگی و اجتماعی نیز از اینترنت برای پیشبرد راهبردها و بسط الگوهای گفتمانی مورد نظر، از فضای سایبر سود می‌جویند.

این مهم در چهارچوب وبلاگستان و شبکه‌های اجتماعی محیط سایبر انجام می‌شود. در حقیقت، این باور خواهد بود که غیر قابل تطبیق بودن آنچه در فضای سایبر می‌گذرد با واقعیت بیرونی و وجود فاصله زیاد بین آن‌ها، امری خطرناک می‌باشد و پیامدهای خطیری به دنبال دارد. روشن نبودن انواع، ابعاد، الگوها، میدان پایداری، حوزه‌های گفتمانی و ماهیت گفتمانی‌های فضای سایبر، از یک‌ طرف و ساز و کارهایی که اینترنت در خدمت این گفتمان‌ها می‌گذارد، از نوع دیگر، موجب ناشناخته ماندن قانون ماهیت گفتمان‌ها و فقدان دسترسی به نقشه روشنی از این فضا خواهد شد. به واقع، گفتمان‌های رایج در فضای سایبر و نیز ساز و کارها و ابزار اینترنتی آن، در ایجاد، توسعه و شکل دادن به دانش سهیم می‌باشند. ابعاد تأثیر اینترنت بر شکل‌گیری و توسعه گفتمان در فضای مجازی در بسیاری از جوامع مانند ایران ناشناخته است و هویت و الگوهای این نوع گفتمان‌ها نیز ناشناخته مانده است.

فهرست مطالب

مقدمه
بخش اول: کلیات
تاریخچه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی
تعریف اینترنت و مسائل در حال ظهور آن
فضای سایبر
امنیت
امنیت سایبری
پدافند
بخش دوم: فرصت‌ها و ابعاد مختلف فضای سایبر
فضای سایبر و دین
فضای سایبر و امنیت
فضای سایبر و بُعد فرهنگ
فضای سایبر و بُعد اقتصادی
فضای سایبر و بُعد اجتماعی
فضای سایبر و بُعد سیاسی
فضای سایبر و بعد نظامی
بخش سوم: چالش‌های فضای سایبر
فضای سایبر و فرهنگ
آسیب‌های و مشکلات فردی
فضای سایبر و اقتصاد
سیاسی
انقلاب اطلاعات و فناوی ارتباطات در امور نظامی
بخش چهارم: فضای سایبر از بعد حقوقی
جرائم سایبری
قانون جرائم رایانه‌ای
جرائم سایبری علیه امنیت
تروریسم
رویکرد نظامی - امنیتی
خلاءهای قانونی و اجرایی در جرائم سایبری
دفاع سایبری
بخش پنجم: ارزیابی مطالب و ارائه پیشنهادات
ارزیابی مطالب
ارائه پیشنهادات
فهرست منابع
الف: منابع فارسی
ب: منابع لاتین
ج: تارنماها

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه