در کتاب شرایط دادخواست و اظهار‌نامه به زبان ساده به مباحثی چون بررسی شرایط ارسال و ابلاغ اظهارنامه در آئین دادرسی ایران، دادخواست و شرایط آن و... پرداخته می‌شود.

در این کتاب با زبانی ساده و شیوا شرایط دادخواست و اظهارنامه توضیح داده شده است تا مشکل بسیاری از افراد و حتی وکلا حل گردد. اظهارنامه که به صراحت ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی از راه‌های رسمی مطالبه‌ حق به شمار می‌رود به وسیله‌ آن، نه تنها مطالبه‌ رسمی حق امکان‌پذیر است بلکه می‌توان توسط اظهارنامه آمادگی تسلیم هر چیزی، اعم از مال، وجه و سند را به مخاطب اعلام کرد و آن را هنگام تسلیم اظهارنامه تحت نظر و حفاظت مرجع مربوط قرار داد. برگ اظهارنامه، فرم چاپی مخصوصی نظیر برگ دادخواست است که از قدیم تا کنون توسط دادگستری چاپ شده و به فروش می‌رسد.

در گذشته ثبت اظهارنامه قضایی از طریق فرم مخصوص اظهارنامه به عمل می‌آمد. اما اکنون، راه‌اندازی سامانه خدمات الکترونیک قضایی این کار را امکان‌پذیر نموده است. لذا افراد با مراجعه به این سامانه می‌توانند اطلاعات مورد نیاز را تکمیل نمایند.

در بخشی از متن کتاب شرایط دادخواست و اظهار‌نامه به زبان ساده می‌خوانیم:

وقتی می‌خواهیم چیزی را بطور رسمی به کسی بگوییم به نحوی که بعدا بتوانیم ثابت کنیم که متن مورد نظر را به او گفته‌ایم، از اظهارنامه استفاده می‌کنیم. همچنین وقتی می‌خواهیم چیزی را به کسی بدهیم و او حاضر نیست آن را بگیرد، آن را از طریق ارسال اظهارنامه به او تسلیم می‌کنیم. البته باید پذیرفت گاهی به موجب قانون، اظهارنامه در بعضی امور، لازم است. مانند حالتی که ما، یکی از ظهرنویسان (پشت نویسی) سفته یا چک هستیم. و این سند وصول نشده که اگر چک باشد پس از مراجعه به بانک، بانک موصوف به دارنده آن یک گواهی می‌دهد که در اصطلاح حقوقی می‌گویند برگشت خورده است. و اگر سفته باشد طی تشریفات بانکی گواهی صادر می‌شود و به دارنده آن تسلیم می‌شود که در اصطلاح حقوقی می‌گویند واخواست شده است و کسی که ما سند را با ظهرنویسی به او داده‌ایم، وجه آن را از ما مطالبه می‌کند، در این حالت ما هم باید مراتب را به نفر قبل از خودمان اطلاع دهیم (یعنی کسی که سند را به ما ارائه کرده است) یا وقتی محلی را بطور امانت به کسی داده‌ایم و زمانی که می‌خواهیم پس بگیریم.

پس فهمیدیم که اظهارنامه یک سند عادی و یک وسیله رسمی مطالبه حق است که به طور رسمی به شخص دیگری ابلاغ می‌شود. برابر ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی هرکس می‌تواند حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید همچنین هرکس می‌تواند اظهارات خود را راجع به معاملات یا تعهدات خود یا دیگران به طور رسمی به وسیله اظهارنامه به دیگران اعلام نماید. بنابراین محتوای آن یک سند عادی محسوب می‌شود اما شیوه اطلاع‌رسانی به دیگری رسمی خواهد بود تا بعدا بتوانیم ثابت کنیم که مطلبی را به دیگری اطلاع دادیم یا چیزی را تسلیم او کرده‌ایم یا طلبی یا انجام تعهدی را از دیگری مطالبه نموده‌ایم. در نظام حقوق ما گاهی اوقات لازم است برای مطالبه حق خود (برای نمونه طلبی که از دیگری داریم)، ابتدا اظهارنامه‌ای تنظیم و برای طرف مقابل ارسال کنیم. به عبارت دیگر، ارسال اظهارنامه مقدمه‌ای است برای مطالبه بعضی حقوق.

فهرست مطالب

مقدمه
پیشگفتار
فصل اول: بررسی شرایط ارسال و ابلاغ اظهار نامه در آئین دادرسی ایران
فصل دوم: دادخواست و شرایط آن
فصل سوم: شرایط دادخواست
فصل چهارم: وظایف مامورین اداری دادگاه در برابر دادخواست
منابع و ماخذ