کتاب مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی نوشته علی رزمان، به بررسی مقایسه خواب با اغماء، بیهوشی و مستی، خواب مصنوعی، تعریف خواب مصنوعی و ماهیت خواب مصنوعی می‌پردازد.

در قلمرو حقوق کیفری افراد زمانی پاسخگو و مسئول‌اند، که دارای ادراک و اختیار باشند. بنابراین، اگر انسانی مدرک و مختار نباشد، مسئول اعمال خود نیست. یعنی در قبال امر و نهی قانون‌گذار تکلیفی ندارد. چرا که خطاب قانون‌گذار متوجه کسانی است که دستورهای او را فهمیده و قدرت بر اجابت آن را دارند.

به عبارت دیگر، مسئولیت کیفری نوعی الزام به پاسخگویی آثار و نتایج نامطلوب پدیده‌ی جزایی، یا هر قاعده و یا قانون و یا تکلیفی را دارا است. غالب نظام‌های جزایی دنیا، فرض مسئولیت قانونی را مورد پذیرش قرار داده، و در کش و قوس امر بین مسئولیت و عدم مسئولیت، اصل را بر مسئولیت جزایی دانسته‌اند. قوانین جزایی جدید نیز بر پایه فرض مسئولیت بنا شده است. در این میان ممکن است، اوضاع و احوال و یا رفع مسئولیت کیفری جانی گردد. ارتکاب جرم در خواب نمونه‌ای از خصیصه‌ها و شرایطی است، که به لحاظ وضعیت در این خصوص، بر مسئولیت کیفری انسان سایه افکنده و آن را دستخوش تغییراتی می‌نماید.

خواب امری طبیعی و فطری است و در انسان به دنبال خستگی عضلانی و یا دماغی حادث می‌شود. این رفتار در وجود هر انسانی نهفته بوده و گریزی از آن نیست و کسی نمی‌تواند به مخالفت با آن برخیزد. حالت یا وضعیتی که به صورت خواسته یا ناخواسته بر بدن غالب می‌شود و فعل و انفعالات ذهنی و قدرت تفکر و تصمیم‌گیری را برای مدت معین می‌نماید.

در بخشی از کتاب مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی می‌خوانید:

خواب در لغت‌نامه دهخدا نقیض بیداری، نوم، حالت آسایش و راحتی که به واسطه‌ی از کار باز آمدن حواس ظاهره و فقدان حس در انسان و سایر حیوانات بروز می‌کند، تعریف شده و در فرهنگ معین به معنی نوم، غفلت و حالتی توام با آسایش و آرامش که بر اثر از کار باز ماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید، آمده است. در اصطلاح خواب، کاهش تا فقدان سطح هوشیاری، تعلیق نسبی ادراکات حسی و غیر فعال شدن تقریبی تمام عضلات ارادی در زمان استراحت است. به طوری که فعالیت بدن و ذهن تغییر کرده و توهم‌های بینایی جایگزین تصاویر واضح واقعی می‌شود. در بین پستانداران، پرندگان، ماهیان و دیگر جانداران مراحل خواب و بیداری وجود دارد. خواب برای سلامت و بازسازی سیستم اعصاب، سیستم ایمنی و سیستم عضلانی اسکلتی انسان‌ها و جانوران اهمیت داشته و فرصتی است برای تجدید قوا که ضمن آن، حواس ظاهری نسبتا بی‌حرکت می‌ماند و شخص با بستن چشم‌ها و معمولا به حالت دراز کش، مدتی را به استراحت می‌پردازد. خواب را می‌توان حالت منظم، تکار شونده و به آسانی برگشت پذیر ارگانیسم تعریف کرد، که معمولا با بی‌حرکتی و با بالا رفتن قابل توجه آستانه واکنش به محرک‌های خارجی در مقایسه با حالات بیداری مشخص می‌شود.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات
فصل دوم: ادبیات و پیشینه علمی موضوع
مبحث اول: مفهوم جرم و ارکان تشکیل دهنده آن
گفتار اول: مفهوم جرم
گفتار دوم: ارکان تشکیل دهنده ی جرم
مبحث دوم: مفهوم، میانی و ارکان مسئولیت کیفری
گفتار اول: مفهوم و مبانی مسئولیت کیفری
گفتار دوم: ارکان مسئولیت کیفری
مبحث سوم: خواب طبیعی
گفتار اول: مفهوم و ماهیت فیزیولوژیک خواب
گفتار دوم: مقایسه خواب با اغماء و بیهوشی و مستی
مبحث دوم: خواب مصنوعی
گفتار اول: تعریف خواب مصنوعی
گفتار دوم: ماهیت خواب مصنوعی
فصل سوم: ارتکاب جرم در حال خوابگردی
مبحث اول: اختلالات خواب
گفتار اول: کژخوابی‌ها
گفتار دوم: بد خوابی‌ها
مبحث دوم: خوابگردی (سومنامبولیسم)
گفتار اول: انواع خوابگردی
بند 1: خوابگردی طبیعی
بند 2: خوابگردی مصنوعی
گفتار دوم: ملاک‌های تشخیص خوابگردی
بند 1: ملاک تشخیصی ICD-10 برای اختلال خوابگردی
بند 2: ملاک تشخیصی DSM-IV-TR برای اختلال خوابگردی
مبحث سوم: اراده، اختیار و قصد در خواب
مبحث چهارم: اراده و اختیار در خواب
گفتار اول: ماهیت اراده و اختیار
گفتار دوم: جایگاه اراده و اختیار در خواب
مبحث پنجم: قصد در خواب
گفتار اول: ماهیت قصد
گفتار دوم: جایگاه قصد در خواب
مبحث ششم: جرایم ارتکابی شخص خواب
مبحث هشتم: جرایم ارتکابی شخص خواب از حیث رکن مادی جرم
گفتار اول: رکن مادی جرایم شخص خواب
گفتار دوم: انواع رفتار مجرمانه شخص خواب از حیث رکن مادی
مبحث نهم: جرایم ارتکابی شخص خواب از حیث رکن روانی جرم
گفتار اول: جرایم غیرعمدی شخص خواب
گفتار دوم: جرایم عمدی شخص خواب
مبحث دهم: جرایم ارتکابی شخص خواب از حیث رکن قانونی جرم
گفتار اول: جرایم شخص خواب در نگاه قانونگذار
گفتار دوم: مقایسه تحلیلی مواد 225 و 323 قانون مجازات اسلامی
فصل چهارم: مسئولیت جزایی شخص خواب آلود
مبحث اول: وجود عمل مجرمانه و قابلیت اسناد مسئولیت کیفری به شخص خواب
گفتار اول: وجود عمل مجرمانه
گفتار دوم: قابلیت اسناد مسئولیت کیفری به شخص خواب
مبحث دوم: فقدان موانع تحقق مسئولیت کیفری شخص خواب
گفتار اول: عوامل سالب مسولیت کیفری
بند 1. عوامل موجهه جرم
بند 2. عوامل رافع مسئولیت کیفری
گفتار دوم: ارتباط خواب با عوامل سالب مسئولیت کیفری
مبحث سوم: مجازات شخص خواب
گفتار اول: مجازات شخص خواب از دیدگاه فقهای امامیه
گفتار دوم: مجازات شخص خواب در حوق کیفری ایران
مبحث چهارم: جبران ضرر و زیان ناشی از جرم شخص خواب
گفتار اول: جبران ضرر و زیان مادی
گفتار دوم: جبران ضرر و زیان معنوی
گفتار سوم: جبران زیان منافع ممکن الحصول
منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
کتاب‌ها
پایان نامه‌ها
مقاله‌ها
ب) منابع عربی