کتاب بررسی شیوه‌های مدیریت در کلاس چند پایه نوشته‌ی حسین سالاری، به علل تشکیل این کلاس‌ها و ساختار مدیریتی و آموزشی و مشکلات آن‌ها می‌پردازد.

در نظام آموزشی کشور، وجود کلاس‌های چندپایه بسیار سخت و نشدنی است. مهاجرت کردن به صورت طبیعی یا اجباری و مشکلات مالی، کم بودن جمعیت دانش‌آموزی، نیروی انسانی و فضای آموزشی، مسائلی هستند که امکان شکل‌گیری واحدهای آموزشی را با کلاس‌های تک‌ پایه بسیار محدود می‌کند. این اثر به وارسی مشکلات، روش‌های موجود تدریس در کلاس‌های چندپایه و چگونگی مدیریت این کلاس‌ها می‌پردازد.

سؤالات این کتاب در مورد وضعیت فیزیکی مدارس و کلاس درس، روش‌های تدریس، عوامل اثرگذار بر روش تدریس و مدیریت کلاس‌های چندپایه است. در نگارش این پژوهش از شیوۀ کتابخانه‌ای استفاده‌ شده است. طبق نتایج به‌ دست آمده، عوامل تاثیرگذار بر شیوۀ تدریس از نظر معلمان چندپایه، نبود زمان کافی، جمعیت زیاد دانش‌آموزان در هر پایه، نداشتن شناخت لازم از روش‌های تدریس در کلاس چند پایه، نداشتن مقدار کافی وسایل آموزشی و عدم تمرکز حواس بوده است. بر اساس نتایج، بهترین روش‌های تدریس در کلاس چند پایه برای کنترل و مدیریت بهتر عبارت‌اند از: روش سخنرانی، پرسش و پاسخ، همکاری، حل مسئله و آزمایش.

در بخشی از کتاب بررسی شیوه‌های مدیریت در کلاس چند پایه می‌خوانیم:

معلم در کلاس چند پایه باید بر محتوا و اهداف کتاب‌های درسی پایه‌هایی که تدریس می‌کند، تسلط داشته باشد و بتواند در موقعیت‌های متفاوت و با توجه به ارتباط طولی و عرضی محتوای کتاب‌های درسی، از روش‌های تدریس مناسب استفاده کند. در عین حال، باید بتواند برحسب شرایط، تصمیم بگیرد و راهبردهای گوناگونی را به کار بندد. به‌ عبارت‌ دیگر، لازم است ضمن طراحی آموزشی و تهیه‌ی طرح درس، منعطف باشد و با توجه به شرایط کلاس، تغییراتی در برنامه و روش تدریس خود ایجاد کند و از امکانات محیطی حداکثر استفاده را ببرد.

کوچکی فضای آموزشی: در مدارس چند پایه کوچکی فضای آموزشی سبب می‌شود معلم نتواند از انجام کارهای گروهی در کلاس استفاده کند. امکان رعایت مسائل بهداشتی از قبیل توجه به دید چشم، رعایت قد، شنوایی و غیره در فضای کوچک وجود ندارد. از وسایل آموزشی در یک اتاق کوچک نمی‌توان به‌ خوبی استفاده کرد زیرا سبب حواس‌پرتی بقیه‌ی پایه‌ها می‌شود. تجهیزات آموزشی و امکانات وسایلی هستند که در کلاس درس، کتابخانه، آزمایشگاه، کارگاه، مراکز دیداری و شنیداری و مرکز رایانه وجود دارند. فقدان منابع و مواد یاددهی - یادگیری را یکی از محدودیت‌های این کلاس می‌داند. مدارس چندپایه فاقد تجهیزات و وسایل آموزشی هستند، زیرا اغلب این کلاس‌ها در مدارس دور افتاده، گلی، خشتی و چادری تشکیل می‌شوند و اغلب آن‌ها بسیار کوچک هستند و سرایدار هم ندارند و در نبود معلم کسی نیست که از این مدرسه‌ها مواظبت کند، بنابراین بسیاری از آن‌ها مواد و وسایل آموزشی و همچنین امکانات موردنیاز این کلاس‌ها را ندارند.

کمبود تجهیزات آموزشی و بهداشتی: کمبود وسایل آموزشی شاید در مدارس شهری هم زیاد باشد اما در مدارس روستایی به‌ ویژه در مدارس چند پایه تأسف‌انگیز است. بعضی از مدارس روستایی حتی میز و صندلی و تخته‌ سیاه مناسب که از اولین نیازهای یک مدرسه است برخوردار نیستند. حیاط مدرسه خاکی و نامتناسب است. هیچ‌گونه وسیله ورزشی ندارند. کتابخانه، نمازخانه ندارند. اکثر این مدارس فاقد دستشویی‌ها و آبخوری‌های مناسب و استاندارد هستند.

فهرست مطالب
مقدمه
تعاریف چندپایه
تاریخچه
علل و شرایط وجود کلاس‌های چندپایه در روستاها
مسائل اساسی در کلاس‌های چندپایه
کمبود اطلاعات و تجارب معلمان چندپایه
مسئولیت‌های زیاد معلم چندپایه
غیبت مکرر معلم و دانش‌آموزان
استفاده از شیوه‌ی آزمایش و خطا
ضعف دانش و اطلاعات دانش‌آموزان
پیچیدگی در کلاس‌های چندپایه
سازمان‌دهی کلاس‌های چندپایه
نامناسب بودن ترکیب سنی و جنسی مختلف و دروس متفاوت
الگوی آموزشی
آموزش
سازمان‌دهی برنامه درسی
موقعیت جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی کلاس‌های چندپایه
عدم همکاری والدین
زمینه‌های مشارکت والدین در کلاس‌های چندپایه
کمبود نیروی خدماتی
حواس‌پرتی دانش آموزان
وجود اختلالات یادگیری
دوزبانه بودن دانش آموزان
ضرورت تشکیل کلاس‌های چندپایه
اهداف آموزش چندپایه‌ای
فواید آموزش چندپایه
انتخاب کمک آموزگاریا معلم یار
کاربرد برخی روشهای تدریس در کلاسهای چند پایه
نکاتی چند برای بهینه کردن آموزش چندپایه‌ای
شیوه‌های اداره کلاسهای چندپایه
نکاتی در مورد تدریس کلاس‌های چند پایه
محاسن شیوه گروهی دراداره کلاس‌های چند پایه
شیوه مشترک محوری وگروهی
مشکلات کلاس‌های چند پایه
زمینه سازی برای پیشرفت مداوم تمامی یاد گیرندگان
مدیریت در کلاس‌های درس چند پایه
آمادگی کلاس درس
ایجاد فضای اخلاقی در محیط مدرسه
در کلاسی که فضای اخلاقی مطلوبی حاکم است
آماده نمودن و توجیه والدین
انطباق برنامه درسی و طرح درس‌ها
انعطاف‌پذیری
فروشگاه کلاس
مرکز خواندن
محل آمادگی یا مرکز استراحت
مراکز یادگیری
تابلوی اعلانات
نمایش روی دیوار
ارائه درختی
اشیای سیار
ایستگاه‌های نمایش
سازمان‌دهی گروه‌ها و فعالیت‌ها
انعطاف‌پذیری در استفاده از زمان
برنامه‌ریزی فعالیت‌ها و واگذاری مسئولیت‌ها
انواع راهبردهای آموزش
تشکیل گروه‌های ترکیبی (ترکیبی از چندپایه)
تدریس یک موضوع به همه پایه‌ها با سطوح مختلف دشواری
راهبردهای تدریس
ارتباط یادگیری با تجربیات روزانه
ارزشیابی در کلاس‌های چندپایه
ارزش‌یابی فردی
پوشه‌کار
انواع بازی‌ها در کلاس‌های چندپایه
محوطه بازی: مکانی مانند حیاط مدرسه
طراحی آموزشی و مدیریت زمان
تقویت بنیه علمی معلمان
آموزش معلمان ومدیران در ایران
فواید آموزش‌های کوتاه مدت مدیران و معلمان چند پایه
فهرست منابع و مآخذ