کتاب نوجوان و زندگی - جلد اول نوشته‌ی سید ابوالقاسم حاجی میر با ارائه مجموعه‌ای از تکنیک‌های کاربردی کمک خواهد کرد تا نوجوانان در مسیر درست زندگی قرار گرفته و براى حل مشکلات زندگی خود راه‌حل‌های صحیح برگزینند.

نوجوانان سرمایه هر کشوری هستند. زیرا آینده کشور به دست آنان ساخته خواهد شد، پس سرمایه‌گذاری بر روی آنان هزینه نیست بلکه ثروت‌اندوزی است. از طرف دیگر آموزش آنان بسیار مهم است. نوجوانی یعنی تشکیل شخصیت یک فرد یعنی تولد دوباره‌ی انسان. افراد در این دوران سرشار از شور و شوق زندگی هستند و انرژی مضاعفی دارند.

دوره نوجوانی دورانی است که شخصیت هر فردی کامل شده و معیارهای یک فرد کامل در او نمایان می‌شود. پس می‌توان این دوره را پلی بین کودکی و جوانی دانست که مصادف با بلوغ است و در آن شخص دچار خود بزرگ‌بینی‌های کاذب شده و احساس بزرگی می‌کند. ما نباید از دوران نوجوانی که از استثنایی‌ترین دوران عمر است، غافل شویم و آن را به بطالت بگذرانیم، زیرا آنچه که بگذرد، باز نخواهد گشت.

کسی که پا به دوره‌ی نوجوانی می‌گذارد گمان می‌کند که بزرگ شده و باید کارهای بزرگی را هم انجام دهد. او با دیدی دیگر به جهان اطراف خود می‌نگرد و پیوسته احساس می‌کند که با دیگران متفاوت است. اگر این دوره نبود انسان چطور از دوره‌ی کودکی به جوانی می‌رسید؟ آیا با همان افکار کودکانه می‌توانست جوانی کامل شود و در اجتماع به مردم خدمت کند؟ آیا نباید انسان به بلوغ احساسی برسد تا بتواند درست تصمیم بگیرد؟ دنیای بیرون با افکار یک کودک که در دنیای مجازی زندگی می‌کند بسیار متفاوت است پس نباید دوره‌ای وجود داشته باشد تا انسان را برای زندگی در آینده آماده کند؟

بنابراین نوجوانی بنیادی‌ترین دوره‌ی زندگی یک فرد است. اگر این دوره وجود نداشت جوانی نبود پس در نهایت جهانی هم وجود نداشت. در حقیقت نوجوانی نظیر پلی است که دنیای شاد کودکی را به دنیای شلوغ و گیج کننده‌ی جوانی متصل خواهد کرد.

جملات برگزیده کتاب نوجوان و زندگی - جلد اول:

- برای اندیشیدن زمان صرف کنید، ولی وقتی زمان عمل فرا رسید دیگر فکر نکنید، عمل کنید.
- کسانی که تمرین می‌کنند تا خودشان را مدیریت کنند در بلند مدت می‌توانند دیگران را مدیریت کنند چون به دیگران یاد می‌دهند که چطور با آن‌ها برخورد کنند.
- مهم نیست که امروز در چه مرحله‌ای هستید، مهم آینده شماست و چیزی که به آن خواهید رسید.
- برای زندگی در دنیای امروز، به آنچه تاکنون آموخته‌اید، بسنده نکنید. هر روز بیاموزید.
- برنامه‌ریزی درست، دارایی اندک را افزایش می‌دهد؛ و برنامه ریزی نادرست، ثروت بسیار را نابود می‌کند.
- هر چه اهداف خود را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید مسیری بهتر و راحت‌تر برای رسیدن به آن‌ها خواهید داشت.

در بخشی از کتاب نوجوان و زندگی - جلد اول می‌خوانیم:

پژوهش از مصدر پژوهیدن به معنای فعالیتی منظم و مدون است که هدفش کشف و گسترش دانش و حقیقت و تبیین روابط بین پدیده‌ها و در حد امکان اثبات رابطه علت و معلولی موجود در بین آن‌ها می‌باشد.

پژوهش روندی رسمی‌تر، منظم‌تر و قوی‌تر از روش علمی دارد و منجر به نوعی ثبت گزارش می‌شود که البته پژوهش را بدون روش علمی نمی‌توان به کار گرفت و پژوهش جنبه‌ی تخصصی‌تری دارد. در واقع تحقیق و پژوهش به معنای گسستن، ساختن و مقایسه است. گسستن یعنی غلبه بر پیش داوری‌ها و ساختن یعنی ساخت از راه تعقل. به کارگیری همه‌ی حواس و مقایسه یعنی مقایسه‌ی ساخته‌ها با واقعیات است. در تحقیق هر سه جنبه‌ی احساس، حافظه و قوه‌ی تخیل فعال می‌شوند. در واقع تحقیق همان ترک عادت است و می‌دانیم که تغییر عادت بسیار مشکل است و استرس می‌آورد و ناشناخته برای ما ترس‌آور است اما باید در این وادی قدم گذاشت و از ناشناخته نهراسید زیرا خداوند قوّه‌ی تخیل و فکر کردن را به ما ارزانی داشته است که می‌توان به نحو احسن از آن استفاده کرد.

فهرست مطالب
مقدمه
تفکر
انواع روش‌ها و مدل‌های تفکر
1 - تفکر مفهومی
2 - تفکر شهودی
پنج سبک تفکر
1 - تفکر ترکیبی
2 - تفکر ایده آل گرا
3 - تفکر عمل گرا
4 - تفکر تحلیل گرا
5 - تفکر واقع گرا
تفکر واگرا در مقابل تفکر همگرا
تفکرنقّادی یا انتقادی
پژوهش و پژوهشگر
1 - پژوهش چیست؟
2 - پژوهشگر کیست؟
3 - برخی از ویژگی‌های یک پژوهشگر
4 - ویژگی‌های یک پژوهشگر موفق
5 - اهمیت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی در توسعه پژوهش
6 - رابطه پژوهش و توسعه کشور
7 - عوامل توسعه پژوهش در کشور
تعریف خودآگاهی
مهمترین عناصر دررسیدن به باورهای فردی
1 - آگاهی از ویژگی‌های جسمانی- بدنی
2 - آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود
3 - آگاهی از افکار و گفتگوهای درونی خود
4 - آگاهی از باورها و ارزش‌های خود
5 - آگاهی از اهداف خود
داستان؛ شلوار لی
مطالعه و تأثیر آن در زندگی
نکات مهم در مطالعه مفید
تند خوانی
چهار روش برای بهتر مطالعه کردن
1 - تمرکز
2 - تقویت حواس پنجگانه
3 - نقشه ذهنی
4 - سبک یادگیری شما
مدیریت زمان
تعریف مدیریت زمان
نتیجه مدیریت زمان
راهکارهای مدیریت زمان
هشت راز برای مدیریت زمان
داستان؛ وقت شناسی
سبک زندگی
سبک زندگی غربی و سقوط عاطفه
سبک زندگی غربی و بحران شهوت پرستی
سبک زندگی غربی و دوری از خدا و معنویت
سبک زندگی غربی در اسارت خوشگذران‌ها و مال اندوزان
اعتدال در عبادت
اعتدال در گفتار
اعتدال در خوراک
اعتدال در مناسبات اجتماعی
خُرافه ‌ستیزی
سبک زندگی موجود در جامعه ایرانی- اسلامی
رشد فردگرایی
افزایش تمایل به فر‌اغت‌های غیر فعال
اشاعه مصرف ‌گرایی
گسترش هنجارهای غیر دینی
سبک زندگی ایرانی
سبک‌های ارتباطی
1 - سبک ارتباطی منفعلانه
2 - سبک ارتباطی پرخاشگرانه
3 - سبک ارتباطی جرأتمندانه یا قاطعانه
مهارت جرأت ورزی
داستان؛ قدرت انتقاد و جرأت اصلاح
اضطراب
اضطراب مفید
اضطراب افراد کمال‌گرا
خشم
خودآگاهی هیجانی
مهارت خنثی کردن خشم
1 - شیوه‌های بلند مدت
2 - شیوه‌های کوتاه مدت
داستان؛ پادشاه
داستان؛ مار بزرگ
دوستی و معیار انتخاب دوست
دوستی حقیقی
دوستی مجازی
بهترین دوستان
ویژگی‌های دوست برتر
معیار و ملاک دوستی
9 ویژگی یک دوست خوب
9 مورد از ویژگی‌های دوست خوب را بشناسید.
1- دوست خوب کمک مان‌ می‌کند با خودمان مهربان‌تر باشیم
2- دوست خوب اشتباهات‌مان را گوشزد می‌کند
3- دوست خوب وقتی با شماست، جز به همان لحظه به هیچ چیز دیگری فکر نمی‌کند.
4- دوست خوب شنونده‌ی خوبی است
5- دوست خوب در سختی‌ها حمایت‌مان می‌کند
6- دوست خوب اضطراب‌مان را کم می‌کند
7- دوست خوب نمی‌گذارد مغرور شویم
8- دوست خوب برای با هم بودن‌مان وقت می‌گذارد
9- دوست خوب باگذشت است
شاد زیستن
شادی از نگاه اسلام
شادی از نگاه قرآن
انواع شادی در قرآن
تفریحات سالم و شادمانی از دیدگاه ائمه اطهار (ع)
شیوه‌هایی برای شاد زیستن
شکرگزاری از خداوند راز شاد زیستن است
ارتباط مؤثر داشتن
شاد بودن
پنج راه حل برای شادتر بودن
تغییر در زندگی
تغییر کنید
تغییر بزرگی در زندگی خود ایجاد کنیم
محدودیت‌های درونی
محدودیت‌های بیرونی
موفقیت
تعریف موفقیت
برخی از ویژگی‌های افراد موفق
مراحل تشکیل موفقیت
ده نکته درباره موفقیت
داستان؛ مرد ناشنوا
سخن آخر
فهرست منابع