کتاب جایگاه علم روانشناسی تربیتی در جلوگیری از فرار افراد خانواده نوشته‌ی اوژن تعویذی، به بررسی علت‌های مختلف گرایش کودکان و نوجوانان به سمت بزهکاری پرداخته و به شما از دیدگاه روان‌شناسی در جهت پیشگیری از این آسیب اجتماعی کمک خواهد کرد.

یکی از مسائل بغرنج و نگران‌ کننده در این زمان که توجه بسیاری از محققین، جامعه‌ شناسان، جرم‌ شناسان، روان‌شناسان و متخصصین امر را به خود معطوف کرده موضوع مجرمین کم سن و سال و یا اطفال و نوجوانان بزهکار هستند. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که با وجود پیشرفت وضع زندگی و معیشتی و علی‌رغم مؤسسات رفاهی و خدماتی اجتماعی در اغلب کشورهای جهان تعداد مجرمین اطفال و نوجوان با سرعت رو به رشدی در حال افزایش است که در این مورد فرضیه‌های گوناگونی موجود است.

برخی افزایش جرائم را از خصوصیات جامعه متمدن می‌دانند و معتقدند که بشر با همان سرعتی که به سمت و سوی ترقی و تکامل صنعتی و مادی جلو می‌رود از معنویت دور شده و در نتیجه به تبهکاری و قانون‌‌شکنی روی می‌آورند.

عده‌ای دیگر نیز ازدیاد جرائم را حاصل سستی اعتقادی دینی و مذهبی دانسته و معتقدند که علم، ایمان و عمل صالح موجب رشد انسان شده و در مقابل آفاتی مثل خودپرستی، حب دنیا یا دنیازدگی، غفلت، خود برتر بینی، تقلید، شخصیت‌زدگی، زیاده‌ خواهی، حسادت و هوای نفس موجب آن می‌شود که انسان از رشد و کمال بازمانده و در نتیجه به سمت اعمال خلاف و تبهکاری سوق داده شود.

برخی معتقدند که جنگ علت اساسی ازدیاد جرائم ارتکابی اطفال و نوجوانان است. اسارت، خانه‌بدوشی، خرابی‌های ناشی از جنگ، از هم پاشیدگی اقتصاد، بی‌سرپرست شدن کودکان و نوجوانان و... می‌تواند در ایجاد جرائم مختلف از جمله اخلال در نظم و آرامش اجتماعی، سرکشی و پرخاش‌گری، ترک خانواده، اعتیاد و نظایر این‌ها نقش داشته باشد.

مطالعات انجام شده و آمارگیری‌ها در کشورهای گوناگون نشان می‌دهد که اگر چه جنگ می‌تواند یکی از عوامل زمینه‌ساز بزهکاری نوجوانان باشد ولی قطعا تنها عامل منحصر به فرد محسوب نمی‌شود و مسلماً عوامل مختلف دیگری وجود دارد که در ایجاد جرائم مذکور نقش مهمی دارند چرا که بعد از گذشت مدت زمان طولانی از جنگ جهانی دوم و از بین رفتن عوارض و مشکلات ناشی از بروز جنگ در کشورهای اروپایی و علی‌رغم پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی هنوز شاهد رشد روز افزون جرائم و بزهکاری توسط نوجوانان هستیم.

در بخشی از کتاب جایگاه علم روانشناسی تربیتی در جلوگیری از فرار افراد خانواده می‌خوانیم:

مهر و محبت والدین را می‌توان به عنوان ویتامین روانی کودک و نوجوان نامید. احتیاج به محبت یک حس ذاتی شیرین است که در تکوین شخصیت هر فرد فوق‌العاده مؤثر است، فردی که از محبت خانوادگی محروم است، خود را از خانواده و از اجتماع طرد شده و منزوی تلقی می‌کند و همواره در صدد انتقام‌جویی است و پس از ارتکاب اعمالی برخلاف قوانین و مقررات، آداب و رسوم اجتماعی احساس شعف و رضایتمندی می‌کند.

احتیاج به محبت محدود به زمان خاص دوره کودکی نیست، بلکه افراد در دوره بلوغ و نوجوانی نیز احتیاج به عاطفه، محبت، هدایت و حمایت دارند و در صورت کمی محبت و محرومیت از عواطف انسانی، عصیانگر و پرخاشگر شده به طرف ارتکاب جرائم مختلف سوق داده می‌شود.

نکته قابل توجه اینکه در دوره طفولیت و کودکی اثر روانی توجه مادر به کودک اعم دختر یا پسر بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است و می‌تواند اثرات مهمی را در او بجای بگذارد. به طور کلی در سنین بلوغ و نوجوانی ارتباط مناسب و صحیح پدر خصوصاً در مورد پسران نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند، زیرا با برخورد مناسب همراه با حفظ احترام و غرور نوجوان می‌تواند با آمریت خود طفل را برای اطاعت از مقررات و قوانین اجتماعی آماده سازد.

حضور پدر در خانواده اثرات غیرقابل انکار در روحیه و شخصیت کودک ونوجوان باقی می‌گذارد. وجود پدر از یک طرف به عنوان یک پشتوانه و حامل نوجوان و تکیه‌گاه او در مسائل اجتماعی و مشکلات ایجاد شده خواهد بود و نوجوان ضمن برخورداری از راهنمایی‌های او در امور زندگی با یک نوع نظم و انضباط خانوادگی و اجتماعی و رعایت مقررات و قوانین اجتماعی آشنا می‌شود. (شرقی، 1364، ص 63)

فهرست مطالب
پیش گفتار
انواع خانواده
خانواده عادی و طبیعی
خانواده تحصیلکرده آرام Quit, intellectual family
خانواده‌های احساساتی Hyper emotional family
خانواده تربیت نشده Uneducated family
خانواده پرکار Overworked family
خانواده به نقش معکوس Reversed family
خانواده گسسته Brocken Home
انواع خانواده گسسته
نوجوان بزهکار کیست؟
نقش خانواده در بزهکاری نوجوانان
درمان بزهکاری
فرار از خانواده
تعاریف فرار
بررسی علل و عوامل فرار از منزل
عمده علل فرار از منزل
رابطه فرار و انحراف
اقدامات انجام شده در زمینه فرار و کمک به فراریان
جمع‌بندی و ارائه راهکارها
منابع