کتاب جهان پنهان در سکوت پینتری: بررسی تئاتر پینتر در نگاهی اجمالی، تالیف رامتین خداپناهی و عباس قبادی، ضمن معرفی و ذکر خلاصه‌ای از نمایش‌نامه‌ها به طور اجمالی به بیوگرافی هارولد پینتر، سبک نوشتن و تحلیل برخی آثار مهم او می‌پردازد.

نمایش به عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین هنرهاست، که گستردگی آن را در چهارگوشه‌ی جهان می‌توان دید؛ این هنر توانسته است ضمن به خدمت گرفتن بسیاری از هنرهای دیگر، با آن‌ها همپوشانی یافته و با وجود قدمتی به درازای عمر بشر، به حیات خود چنان پرقدرت ادامه دهد که در وسعت بی‌نظیری تمامی اقشار جامعه را مخاطب خود قرار داده و به زبانی قدرتمند برای ارتباط گسترده و عمیق تبدیل گردیده و به همین منظور از هر امکان و ابزاری برای ارائه‌ی بهتر محتوای خود بهره بگیرد.

این گونه‌ی بیانی که آن را یکی از هنرهای هفتگانه می‌دانند، مانند سایر هنرها، همواره در حال بالیدن، نو شدن، تغییر و گسترش بوده و همچون خود انسان ضمن اینکه پدیده‌ای تأثیرپذیر است، ساختار شکلی و محتوایی آن در ارتباط تنگاتنگی با مسائل انسانی نظیر امور اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... بوده و منعکس‌ کننده احوالات پیرامون انسان و موقعیت‌های روانی ذهنی و عقیدتی او است.

هنرمندان بی‌شماری در طول تاریخ هنر نمایش، در چگونگی روند حیات آن نقش داشته و در بخش‌های مختلف آن تأثیرگذار بوده‌اند؛ تعداد این افراد به دلیل تاریخ کهن این هنر و همچنین گستردگی آن در اقصی نقاط جهان چنان بی‌شمارند، که به راحتی نمی‌توان همه‌ی آن‌ها را یک‌جا برشمرد و یادآوری کرد؛ اما برخی از این نام‌ها چنان در پهنه بی‌کران تئاتر درخشیده و در بخش‌های مختلف آن نقش‌آفرینی کرده‌اند که مانند ستارگان درخشانی در آسمان بلند هنر تئاتر، نورافشانی کرده و حضور خود را در این عرصه ماندگار و ابدی کرده‌اند.

هارولد پینتر (Harold pinter) نمایش‌نامه‌نویس، شاعر، بازیگر، کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس بزرگ انگلیسی، یکی از این ستارگان درخشان است؛ که با ارائه‌ی جلوه‌ی خاصی از نمایش در عصر حاضر، توانست نام خود را چنان در پیشانی تئاتر جهان حکاکی کند، که برای شناخت بیشتر این هنر، لاجرم باید آثار او را نیز از نظر گذراند تا با نگاهی عمیق به دستاوردهای او در این عرصه، به درک بهتری از نمایش در دوره‌ی مدرن و معاصر رسید.

یکی از شاخصه‌هایی که نمایش‌نامه‌های پینتر را از دیگران متمایز می‌کند وجود سکوت‌ها و مکث‌های پرتکراری است که سرتاسر آن‌ها را در بر گرفته است؛ این سکوت‌ها و مکث‌ها در موقعیت‌های مختلف، معانی متفاوتی به خود گرفته و تأثیرات گوناگونی را به وجود می‌آورند. لذا برای شناخت بهتر تئاتر وی، لاجرم باید به این ویژگی منحصر به فرد نیز پرداخت و آن‌ها را مورد بررسی قرار داد.

سیاست به عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی پینتر است که از دوران جوانی تا پایان عمر به آن توجه داشته و تم اصلی بسیاری از نمایش‌های او نیز سیاست و رخدادهای متأثر از آن است. پینتر به مسائل سیاسی-اجتماعی، در شکل‌های مختلف واکنش نشان داده و علاوه بر نگارش نمایش‌نامه‌هایی که محتوای انتقادی-سیاسی دارند، در زندگی اجتماعی‌اش نیز به دور از سیاست نبوده و جبهه‌گیری‌های تندی از خود نشان داده و در موقعیت‌های مختلف سیاسی عکس‌العمل‌های جدی نشان داده است.

پینتر 29 نمایش‌نامه نوشته است که برخی از آن‌ها شاخص‌تر بوده و در جهان شناخته شده‌ترند.

در بخشی از کتاب جهان پنهان در سکوت پینتری می‌خوانیم:

از میان انبوه نویسندگان و هنرمندان بی‌شماری که در طول تاریخ هنر می‌توان از آن‌ها نام برد، تنها تعداد کمی هستند که همچون هارولد پینتر توانسته‌اند چنان جایگاه منحصر به‌ فردی به خود اختصاص دهند، که گونه‌ای از هنر با نام آن‌ها گره خورده و هویت پیدا کند. پینترسک امروزه دیگر عنوان شناخته‌شده‌ای برای اهالی تئاتر است که به دلیل وجود مؤلفه‌های مشترک و ویژگی‌های خاصی که در اغلب آثار پینتر وجود دارد به آن‌ها اطلاق می‌گردد.

واژه‌ی پینترسک، همچنین به عنوان یک صفت وارد فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد نیز گردیده و به معنای تهدید پنهان و نوعی نمایش آزاردهنده استفاده می‌شود؛ اگرچه اصطلاح پینترسک یا همان کمدی آزار دهنده، بیشتر به نمایش‌نامه‌های جشن تولد، مستخدم ماشینی و اتاق اشاره دارد، اما به دلیل وجود فضای همسانی که در همه‌ی آثار پینتر دیده می‌شود، می‌توان مجموعه‌ی آن‌ها را فارغ از درونمایه‌های سیاسی، اجتماعی، روانشناسانه و یا گاهاً عاشقانه‌ای که ممکن است داشته باشند، پینترسک نامید.

به طور کلی در همه‌ی آثار پینتر یک ویژگی مشترک به نام تهدید وجود دارد که می‌توان آن را شاکله و درونمایه‌ی اصلی همه‌ی آن‌ها دانست. این ویژگی از ابتدایی‌ترین آثار نمایشی او مانند اتاق و جشن تولد تا آخرین آثار مانند یادآوری چیزهای گذشته به شکل پررنگی خودنمایی کرده و مخاطب را با خود درگیر می‌کند.

تهدید، در فرهنگ‌های مختلف تعریفی یکسان و مشخص دارد و آن، عبارت است از هر پدیده‌ای که موقعیت‌های اساسی، جانی و روانی انسان را مورد آسیب قرار داده و یا در معرض خطری جدی بگذارد.

در فرهنگ دهخدا در معنای این واژه آمده است: بیم کردن، نیک ترسانیدن، بیم دادن، وعید کردن، ترساندن. همچنین در فرهنگ عمید، تهدید، ترساندن و بیم دادن معنا گردیده است.

فهرست مطالب
مقدمه
بیوگرافی
پینترسک
پینتر و تئاتر ابسورد
تئاتر پینتر در قلمرو سکوت
سیاست و تعهد اجتماعی در تئاتر پینتر
سخنرانی پینتر در آکادمی سلطنتی نوبل
نمایش‌نامه‌ها
کتاب نامه