کتاب میراث ملموس هنر نقالی: شناسایی، طبقه بندی و حفاظت آن

کتاب میراث ملموس هنر نقالی: شناسایی، طبقه بندی و حفاظت آن

کتاب میراث ملموس هنر نقالی: شناسایی، طبقه بندی و حفاظت آن نوشته‌ی شهرزاد عباسی تلاش می‌کند تا با گردآوری اطلاعات پایه، هنر نقالی را به عنوان سنت شفاهیِ فرهنگی، شناسایی و طبقه‌بندی کند و راهکارهایی برای حفاظت از آن ارائه دهد.

شهرزاد عباسی در این کتاب با بررسی و ارائه‌ی شیوه‌های استاندارد نگهداری اشیاء مرتبط با هنر نقالی، راهکارهایی عملی در راستای ادامه‌ی حیات این هنر در حال انقراض ارائه می‌دهد.

خواندن این کتاب به اهالی هنر و فرهنگ، محققین و ایران‌دوستان عزیز توصیه می‌شود. هدف شهرزاد عباسی نیز از نگارش این کتاب زنده نگه داشتن میراث ناملموس نقالی و حفظ میراث ملموس مرتبط با نقالی است.

هنر نقالی چیست؟

نقالی شاخه‌‏ای از هنرهای نمایشی محسوب می‌شود و در بیشتر مواقع به صورت تک ‏نفره اجرا می‌شود. نقالان افرادی هستند که موضوع‌‏های مختلفی را به صورت قصه روایت می‌‏کنند. این روایت‌ها به سه گروه تقسیم می‌شوند: حماسه ملی و اسطوره‏‌ای، حماسه‌ی دینی و نقل عاشقانه.

نقالی هنری است مردمی و شفاهی و دقیقاً به همین دلیل چگونگی آن در موضوع فنون، سرگرمی‏‌ها و به‌ طور کلی تاریخ یا فرهنگ عامیانه‌ی مردم ایران بررسی می‌شود که غالباً با کمبود اسناد دقیق و اشارات به جزئیات روبرو بوده است و با توجه به دامنه‌ی حضور و نفوذ این فن در برهه‌‏ای از تاریخ ایران، می‌‏توان تأثیر آن را در فرهنگ جامعه مشاهده کرد.

این هنر با همکاری سازمان میراث فرهنگی، بنیاد فردوسی، خانه‌ی تئاتر و مرکز هنرهای نمایشی در ششمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو در سال 2011 میلادی به ثبت جهانی رسیده است.

چرا هنر نقالی مهم است؟

این هنر سابقه‌ای دیرینه در ایران دارد و عاملی مهم در دفاع از حیثیت ادبی-ملی و حفظ ملیت هنری محسوب می‌شود. می‏‌توان آن را به عنوان نمود هنرهای تاریخی ایران در نظر گرفت. هنر نقالی در لیست میراث معنوی رو به نابودی سازمان یونسکو است و نیاز به حفاظت فوری دارد. برای دستیابی به این هدف نیازمند ارتقای فضای حفاظت، نگهداری و نمایش آثار باقی‌‏مانده از این هنر احساس می‌شود.

در بخشی از کتاب «میراث ملموس هنر نقالی: شناسایی، طبقه‌بندی و حفاظت» می‌خوانیم:

یکی از وظایف اصلی موزه‌ها حفاظت و نگهداری از اشیاء داخل آن هاست. منظور از گذاشتن شیء در یک موزه به این معنی است که آن شیء از صدمات عوامل متعدد طبیعی و ساختگی که آن را تهدید می‌نماید، در امان بماند؛ اما پاره‌ای از این عوامل در داخل موزه، اشیاء را تهدید می‌نماید. از جمله عواملی که می‌بایست در یک موزه تحت کنترل و نظارت قرار بگیرند، می‌توان به نور، رطوبت، آلودگی هوا، حشرات و آلاینده‌های محیطی اشاره کرد.

اشیاء موزه از نظر شکل و جنس متنوع هستند، اما همگی در یک عامل مشترک می‌باشند، مواد تشکیل دهنده همه آن ها دارای عمر طبیعی بوده و روزی نابود خواهند شد. وجود عوامل مخرب تأثیری دائمی بر روی اشیاء دارد. به طور مثال نمک، مجسمه‌های کنده کاری شده را به مرور خرد می‌کند و یا تغییر رطوبت، شکاف‌هایی در اشیاء چوبی به وجود خواهد آورد و به تدریج رنگ خود را از دست خواهند داد و به پودر تبدیل می‌شوند. همچنین حشرات و به خصوص موریانه، اشیاء هنری گرانبها را به خاک تبدیل می‌کنند.

فهرست مطالب

مقدمه
فصل اول؛ کلیات
پیش درآمد
اهمیت نقل و نقالی
روش کار
فصل دوم؛ پیشینه ها
فصل سوم؛ سنت شفاهی
نقالی
انواع نقالی
ابزار نقالی
قهوه‌خانه عرصه هنر نقالی
فصل چهارم؛ میراث فرهنگی ملموس
حفاظت و نگهداری
راهبرد حفاظت پیشگیرانه در موزه‌ها و مجموعه‌ها
شناسایی و تعیین منابع و عوامل آسیب‌رسان به آثار در مخزن و موزه
حذف یا به حداقل رساندن منابع آسیب‌رسان به آثار موجود در مخزن و موزه
اقدامات حفاظتی
فصل پنجم؛ گردآوری اطلاعات پایه
مستند نگاری
روش مستندسازی وسایل و ابزار نقالی
مصاحبه ها
فصل ششم؛ موزه و اشیاء موزه‌ای
پایش محیطی جهت شناسایی عوامل آسیب رسان محیطی
فصل هفتم؛ نگهداری اشیاء مرتبط با نقالی
طومار
حفاظت و نگهداری کاغذ
تأثیر نور
شرایط ایده‌آل جهت حفاظت کاغذ
پرده‌های نقالی
حفظ و نگهداری پرده‌های نقالی
شرایط محیطی ایده آل جهت نگهداری نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای
لباس نقالی
شرایط محیطی ایده‌آل جهت نگهداری الیاف
حفاظت و نگهداری پارچه
انبارش بافته‌های تخت و مسطح
انبارش بافته‌های لوله شده
بافته‌های متصل شده و قاب شده
البسه
منتشا
حفاظت و نگهداری از چوب
سازها
کیفیت صوتی ساز و حفاظت آن
تأثیر نور
تأثیر طوبت و درجه حرارت
آلودگی هوا
حشرات
استفاده از صدف در منتشا و ساز
تخریب صدف‌ها و اشیاء صدفی در موزه
موزه و شرایط محیطی آن
شناسایی عوامل آسیب‌رسان به آثار موجود در سالن نمایش
روشنایی و شدت نور
رطوبت و دما
هوا و آلاینده‌های آن
نظافت
آلودگی و آفت زدایی
مستند نگاری
فصل هشتم؛ جمع‌بندی
منابع فارسی
منابع لاتین
منابع اینترنتی

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه