«دیدگاه‌ها و باورهای اخترشناسی در هفت‌پیکر نظامی» عنوان کتابی است که به قلم «معصومه عباسی» به رشته تحریر درآمده و در آن برخی ویژگی‌های اشعار این شاعر بزرگ و نقش دانش اخترشناسی آن دوران در آثار او مورد بررسی قرار گرفته است.

این کتاب ۱۱۰ صفحه‌ای در قطع رقعی و با شمارگان ۳۰۰ نسخه از سوی انتشارات«نگارکمال» به چاپ رسیده و با قیمت هر جلد ۱۶ هزار تومان روانه کتابفروشی‌ها شده است.

در مقدمه این کتاب آمده است: «دانش نجوم در شمار کهن‌ترین علوم طبیعی است که قدمت آن به سه‌هزار سال قبل از مسیح می‌رسد.

اساس پیدایش نجوم از ریاضیات بوده و دانش نجوم اختصاص به بابلیان دارد، کاهنان بین‌النهرین با توجه به مسوولیت‌هایی که برعهده داشتند از قبیل قضاوت، کارشناسی در مشاهده ستارگان و اداره امور مردم، ناخواسته پایه علمی آن را بنا گذاشتند.

علم نجوم آرام آرام از رصد فلکی و نقشه‌های نجومی که برای پی بردن به احکام بود به‌وجود آمد و بابلیان در ۲ هزار سال قبل از میلاد توانستند تقارن غروب و طلوع ستاره زهره را با غروب و طلوع خورشید ثبت کنند و موقعیت ستارگان مختلف را در آسمان معین کنند.

شخصیت و آثار نظامی گنجوی هنوز پس از گذشت قرن‌هادر هاله‌ای از ابهام است و به‌جز لیلی و مجنون سایر آثارش به‌ویژه هفت‌پیکر که یکی از شاهکارهای ادبی جهان محسوب می‌شود آنطور که باید مورد پژوهش قرار نگرفته و ناشناخته باقی مانده است.

در باورهای اخترشناسان هرکدام از سیارات هفتگانه منسوب به یکی از روزهای هفته است و هرکدام از آن‌ها دارای رنگ و فلز خاصی است که داستان‌سرای گنجه با تلفیق رنگ و فلز و روز و انتساب آن‌ها به هریک از هفت اختر در پی گشودن دریچه‌ای از رمزهای این جهان رازآلود بوده است و هفت‌پیکر شاهکاری در این راستا است.»

مطالب این کتاب در ۹ فصل ارایه شده که در فصل نخست آن زندگی‌نامه و آثار حکیم نظامی گنجوی توضیح داده شده است و علاوه بر آن نگاهی جامع به اثر هفت‌پیکر، زاده شدن بهرام گور، چگونگی ساخت قصر خورنق به دست سنمار، ناپدیدشدن نعمان، هفت پیکر در خورنق و دختران هفت اقلیم شده است.

فصل دوم کتاب در خصوص سیاره زحل ، نخستین گنبد و روز شنبه است که در لوای ان توضیحات مشروحی در مورد زحل و دلو، تحویل خورشید از برج دلو به حوت، مشتری و کیوان ، کیوان و میزان و سایر اشکال اختری داده شده است.

نویسنده این کتاب در فصل سوم به خورشید، دومین گنبد و روز یکشنبه اشاره دارد و در در آن اشکال اختری خورشید، خانه، سرطان، ذنب، آفتاب و حمل، مقارنه و ثریا را با استناد به مطالب هفت‌پیکر توضیح می‌دهد.

ماه، سومین گنبد و روز دوشنبه عنوان فصل چهارم کتاب است که در قالب آن موضوعات مفصلی از هفت پیکر در مورد ماه، ثور، جوزا، اسد ، سهیل، پروین، سرطان و منازل ۲۸گانه ماه عنوان شده است.

در فصل پنجم کتاب نیز با عنوان مریخ، چهارمین گنبد و روز سه‌شنبه در خصوص سیاره مریخ، حمل، جدی، سنبله، ثور و اسد و اثربخشی آنان در قالب هفت‌پیکر مطالب مشروحی بیان شده است.

سیاره عطارد، پنجمین گنبد و روز چهارشنبه نیز عنوان فصل ششم این کتاب است که در قالب آن پیرامون عطارد، ثور، جوزا، اسد ، قران، سنبله در هفت‌پیکر توضیح داده شده است.

فصل هفتم کتاب نیز با عنوان مشتری، ششمین گنبد و روز پنجشنبه و اجرام اختری مشتری و قوس و فصل هشتم با عنوان ناهید، هفتمین گنبد و روزجمعه در خصوص زهره، حوت، زهره و اقلیم پنجم سخن رانده شده است.

فصل نهم کتاب نیز با عنوان اشارات پراکنده اخترشناسی به موضوعاتی چون سماک اعزل، سماک رامح، عقرب، ویژگی‌های فلکالبروج، هفت اورنگ یا دب اکبر پرداخته است.