کتاب سیر تکاملی حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل

کتاب سیر تکاملی حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل


سیمین علیزاده در کتاب سیر تکاملی حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل، حقوق اسرای جنگی را هم در حقوق اسلامی و هم در قوانین بین‌الملل مورد بررسی و تحقیق قرار می‌دهد.

انسان ذاتاً موجودی جمعی و عنصر وجودی‌اش از علاقه و غریزه ساخته شده است و این علایق و غرایز مبنی بر بزرگی و برتری جویی عاملی برای سوق دادن در جهت شکل‌گیری نزاع و جنگ است که این نزاعات و درگیری‌ها خود باعث اسیر شدن تعدادی از اشخاص می‌شود که تحت عنوان اسیر جنگی به آن‌ها اطلاق می‌گردد و در عصر جدید هم با توجه به تحولاتی که در عرصه حکومت و مداخله دول در امور داخلی بوجود آمده است. مسئله زندانیان جنگی یا به عبارتی اسرای جنگی از آن مستثنی نمانده است به طوری که یک سلسله قوانین و مقررات هم در عرصه داخلی و هم در سطح بین‌الملل به صورت کنوانسیون‌های الزام‌آور تنظیم گردیده است که دولت‌ها ملزم به تبعیت از آن می‌باشند و در غیر این صورت تبعات متعددی از جمله واکنش جامعه جهانی را به دنبال دارد. با توجه به تحولات تاریخی و دگرگونی‌های گسترده حقوقی و قانونی که در زمینه مختلف صورت گرفته است بحث اسیران جنگی و حقوق و تکالیف آن‌ها پس از فراز و نشیب‌های تاریخی در سال‌های 1907، 1927، 1982 به صورت گسترده و با حضور اکثر کشورهای جامعه جهانی تعریف و وظایف و اختیارات و همچنین قوانین و مقررات ناظر بر اسیران جنگی تدوین و لازم‌الاجراء گردیده است.

مساله جنگ یکی از مهم‌ترین مظاهر زندگی ملل است و ابزاری است برای رسیدن به هدف‌هایی که برخی از کشورها مبتنی بر حقوق بین‌الملل جلوه می‌دهند. جنگ آخرین حربه حل اختلافات و از جمله مکانیسم‌هایی است که در روابط خارجی دولت‌ها برای رسیدن به اهداف سیاسی خارجی بکار برده می‌شود. بنابراین تفکر پیرامون جنگ و یکی از موضوعات مهم مربوط به آن یعنی "اسیران جنگی" از قدیم توجه محققین و تئوریسین‌های علوم سیاسی و حقوقی را به خود جلب کرده است. یکی از نتایج اجتناب ناپذیر پدیده‌ی جنگ، "اسارت" و "اسیران جنگی" است که در این رابطه وضعیت حقوقی اسیران جنگی که در دست دشمن هستند مطرح می‌شود.

برای بررسی حقوق اسیران جنگی ابتدا باید جنگ را بعنوان یک پدیده‌ی اجتماعی از دیدگاه‌های تاریخی، جامعه‌شناسی، سیاسی و حقوقی مورد بررسی قرار داد. سپس به حقوق اسیران جنگی که در مخاصمات بین کشورها به دست کشور متخاصم اسیر می‌شوند پرداخت. در کتاب سیر تکاملی حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل، حقوق اسرای جنگی در اسلام و حقوق بین‌الملل به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. دین اسلام در مورد پدیده‌ی جنگ و اسیران جنگی احکام و تعاریف خاص و معینی دارد و جنبه‌ی حقوقی مقوله‌ی جنگ در نظام حقوقی اسلامی شرایط و ضوابط تعریف شده‌ای را داراست. دین اسلام با بنیان‌گذاری اصول انسانی در برخورد و رفتار با اسیر جنگی می‌تواند الگوی مناسبی از حقوق اسیران جنگی باشد. اسیران جنگی در طول تاریخ همواره متحمل آسیب‌ها و شکنجه‌ها و رفتارهای خشونت‌آمیز بوده‌اند و با گذشت زمان به تدریج تحولاتی در بهبود رفتار با اسیران جنگ و احقاق حقوق آنان پدید آمده است. کنوانسیون‌ها و اسناد بین‌المللی متعددی درباره‌ی حقوق جنگ وجود دارد که سعی در محدود کردن و نظارت بر جنگ دارند. مهم‌ترین این کنوانسیون‌ها، دو کنوانسیون لاهه و ژنو هستند که در آن‌ها به طور مفصل به بررسی وضعیت اسرای جنگی پرداخته شده است.

فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول: کلیات
مبحث اول: واژه شناسی
گفتار اول: تعریف عرفی اسیر
گفتار دوم: تعریف حقوقی اسیر
مبحث دوم: جایگاه اُسرای جنگی در حقوق بین‌الملل اسلامی
گفتار اول: اسیر جنگی در شریعت اسلام
گفتار دوم: رفتار با اسیران جنگی در دین اسلام
گفتار سوم: قانون کلی اسلام در مورد اسیران جنگی
گفتار چهارم: منع کشتن اسیر جنگی در اسلام
گفتار پنجم: خوش‌رفتاری با اسرای جنگی و اطعام آنان
گفتار ششم: عدم تحمیل فشار بر اسیر و تهیه کردن وسائط نقلیه‌ی لازم برای انتقال وی به پشت جبهه
گفتار هفتم: مداوای مجروحان
بخش دوم: حقوق اسرای جنگی در نظام حقوقی اسلام
مبحث اول: اسیر در جوامع مختلف و دیدگاه اسلام درباره اسیر
گفتار اول: دیدگاه اسلام درباره اسیر
گفتار دوم: اسیر در جوامع اولیه تا قرون وسطی
گفتار سوم: وضعیت اسارت و اسیران در جنگ‌های جهانی اول و دوم
گفتار چهارم: وضعیت اسیران پس از جنگ جهانی دوم
مبحث دوم: حقوق اسیران جنگی و قواعد ناظر بر حسن رفتار با آنان
گفتار اول: حقوق اسیران جنگی حمایت‌های کلی از اسیران و رفتار انسانی با آنان
گفتار دوم: نفی اعمال تلافی جویانه و کسب اطلاعات و اخبار بدون رعایت اصول انسانی
گفتار سوم: تنبیهات جزایی و انتظامی اسیران و شکایت آنان به لحاظ کیفیت اسارت
بخش دوم: الزامات و مقدمات حقوق بشر دوستانه در بُعد بین‌الملل آن
گفتار اول: تعریف حقوق بشر دوستانه
گفتار دوم: مبانی الزام آور قواعد نظام بین المللی حقوق بشر دوستانه
مبحث دوم: فرآیند صلاحیت دیوان کیفری بین‌الملل و نحوه تشکیل آن
گفتاراول: حرکت جامعه جهانی جهت تشکیل دیوان کیفری بین‌المللی
گفتار دوم: جرایمی که در صلاحیت دیوان است (نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت و)
منابع و ماخذ
منابع فارسی
مقالات و فصلنامه
منابع انگلیسی

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه