مارک تواین نویسنده و یکی از بزرگترین فکاهی نویسان آمریکایی بود که در ۳۰ نوامبر ۱۸۳۵ میلادی در فلوریدا، شهر کوچکی در میسوری، ایالتی که برده‌داری در آن رواج داشت، دیده به جهان گشود به فاصله کمی پس از تولد، خانواده وی به هاینبال مهاجرت کردند و دوران کودکی و نوجوانی مارک تواین در این منطقه سپری شد. وی در دوران تحصیلات ابتدایی شاگردی متوسط بود اما به قول خودش هیچ دانش آموزی در هجی کردن کلمات به پایش هم نمی‌رسید. مارک تواین در ۱۱ سالگی پس از مرگ پدر، به کار در چاپخانه پرداخت و بعد از آن در کنار برادرش در روزنامه ها مقاله می نوشت، وی در ۱۸سالگی زادگاه خود را ترک کرد و به صورت خودآموز تحصیل کرد این رمان‌نویس مشهور آمریکایی در ۲۲ سالگی به میسوری بازگشت و تا آغاز جنگ داخلی امریکا ناخدای کشتی بود. باید خاطر نشان کرد که نام اصلی این نویسنده سمیوئل لانگهورن کلمنز بود اما او نام هنری مارک تواین را برای خود انتخاب کرد. این نام به حرفه‌ او بازمی گردد، او که یک ملوان زیر دریایی بود، اصطلاح مارک تواین به معنای امن بودن مسیر برای پیشبردن زیردریایی را برای خود انتخاب کرد.

همچنین وی پس از آغاز جنگ داخلی دوباره به نوشتن و روزنامه‌نگاری روی آورد در ۱۸۶۱ میلادی به ویرجینیا نقل مکان کرد و به عنوان سردبیر نشریه تریتوریال اینتر پرایز مشغول به کار شد. دستاورد این دوران، سفرنامه‌هایی بود که تواین در آن‌ها به انتقاد از جامعه امریکایی و اروپایی و کشورهای خاورمیانه پرداخته بود. البته ازدواج وی با الیویا لنگدون که از خانواده‌ای ثروتمند و آزادی خواه بود در انتقاد از جامعه آمریکا بی‌تاثیر نبود، بنابراین این ازدواج به آشنایی او با مخالفان برده‌داری و فعالان حقوق زنان و برابری اجتماعی انجامید.

بدین ترتیب مارک تواین پیش از آنکه وارد عرصه نویسندگی شود به روزنامه نگاری روی ‌آورد و سبک خاص فکاهی را برای مقاله نویسی انتخاب و در ۱۸۶۶ میلادی وی به عنوان روزنامه نگار به هاوایی سفر و یادداشت‌های بسیاری از اتفاقات و رویدادهای این سفر جمع‌آوری کرد. پس از آن سفری به فرانسه و ایتالیا داشت و تجربیات خود را در کتابی با نام بی گناهان فرنگ نوشت که پس از انتشار به سرعت به اثری محبوب در میان آمریکاییان و اروپاییان بدل شد.

آثار و ویژگی‌های داستان‌های مارک تواین

مارک تواین یکی از مشهورترین نویسندگان آمریکا است که در ابتدای دوران نویسندگی خود طنزی سبک و عامه پسند را در آثارش استفاده می‌کرد اما با گذشت زمان طنز این نویسنده هم پخته تر شد تا حدی که او را بهترین طنزنویس آمریکا می‌دانند.

مارک تواین ورود به دنیای ادبیات کودکان را با هجو ادبیات کودکان آن دوران آغاز کرد و توانست ادبیات امریکا را دگرگون کند، او ادبیات کودکان امریکا را از بند آموزش رها کرد و از آن برای انتقاد از جامعه بهره گرفت. از آثار ماندگار او می‌توان از تام سایر، شاهزاده و گدا و ماجراهای هاکلبری فین نام برد.

نخستین اثر مهم مارک تواین در ۱۸۶۵ میلادی با نام وزغ جهنده معروف منطقه کالاوارس در نیویورک منتشر شد. انتشار این داستان شهرت فراوانی برای مارک به همراه داشت، این قصه، داستانی است، قدیمی و مشهور که مارک تواین آن را تازه گردانیده است و مسابقه ای را نشان می دهد، میان مشهورترین و جهنده ترین وزغ منطقه متعلق به آسیابانی جوان و وزغ شخص دیگری به نام دنیل وبستر. این داستان به ظاهر ساده با قلم طنزآمیز و لحن آمیخته با مسخره مارک تواین به صورت داستانی بسیار زیبا و دلپذیر درآمد و مارک تواین را نویسنده محبوب عامه ساخت. پس از آن سفرهای دریایی خود را آغاز کرد و برای بیش از یک دهه خارج از آمریکا زندگی کرد. کتاب بی گناهان در کشتی در واقع سفرنامه وی بود که در ۱۸۶۷ میلادی منتشر شد. همچنین وی در ۱۸۷۲ میلادی سفرنامه‌ای به نام سخت گذرانی را منتشر کرد در این کتاب از جوامع غربی و آمریکا انتقاد شده است. این رمان‌نویس نامدار پس از انتشار این داستان، اثر در قرن طلایی را که خاطرات خود در کنار می‌سی سی پی است، می نویسد. او این داستان را در ۱۸۷۳ میلادی به شکلی هجو آمیز درباره جنگ داخلی آمریکا و روزهای پس از آن می‌نویسد. در ۱۸۷۶ «تام سایر» خلق می‌شود، داستانی که در آن مارک تواین دوباره به کودکی خود نقب می‌زند و از دوستان و همکلاسی‌های خود می‌نویسد و تصویری از نوجوانان غرب آمریکا و خوی و منش آنها را به دست می‌دهد. بنابراین این کتاب مارک تواین را در قالب شخصیت تام سایر نشان می‌دهد که با ۲همکلاسی خود جان بریکز و ویل بوون دوران را می گذراند.

یکی دیگر از آثار مطرح این نویسنده آمریکایی، داستان شاهزاده و گدا است که او درباره ادوارد ششم پادشاه انگلیس به رشته تحریر درآورد اما این رمان نویس بی‌بدیل در ۱۸۸۴ میلادی با انتشار ماجراهای هاکلبری فین نگاه ها را متوجه خود ساخت. این کتاب از شاهکارهای ادبیات آمریکا محسوب می شود که لحن جدی‌تری نسبت به تام سایر دارد در واقع این داستان یکی از بزرگترین دستاوردهای مارک تواین به شمار می‌آید که با شیوه نوین و بسیار برجسته آن داستان را روایت کرده است. وی آنقدر در روایت داستان ظریف و دقیق عمل می کند که بدون ذکر مشخصات ظاهری و تنها با تنظیم و انتخاب نوع جملات حتی رنگ پوست قهرمانان را تصویر می کند. همچنین باید خاطر نشان کرد، انتشار این اثر با موج عظیمی از تشویق در سراسر دنیا روبه‌رو شد. این کتاب داستان هک پسرکی جسور بود که با داشتن پدری دائم‌الخمر با خانم داگلاس و دوشیزه واتسون زندگی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که حوادثی تازه را تجربه کند. بنابراین با دوست خود جیم که یک برده سیاه‌پوست فراری است با کرجی فرار می کنند. روایت منحصر به فرد مارک تواین از زندگی این پسرک او را تبدیل به نویسنده محبوب توده‌ها کرد. او در آثارش به مطرح کردن فقر و مسائل اجتماعی محیط اطراف خود می‌پرداخت و با همین طنز تلخ و گزنده همه ناکامی‌های زندگی‌اش را بیان می‌کرد. ارنست همینگوی در کتاب تپه‌های سبز آفریقا درباره‌ مارک تواین می‌نویسد: تمام ادبیات مدرن آمریکا از یک کتاب می‌آید و آن‌هم کتاب هاکلبری فین اثر مارک تواین است.

بنابراین ۲ کتاب ماجراهای تام سایر و هاکلبری فین بدون شک مهم‌ترین آثار او به شمار می‌آیند و مترجمان بزرگی مانند نجف دریابندری و محسن سلیمانی در ایران این اثر را به فارسی برگردانده‌اند. از دیگر آثار این نویسنده می توان به عصر طلایی، یک یانکی اهل کنتیکت در دربار شاه آرتور، تراژدی ویلسون کله‌پوک، تام سایر در خارج، خاطرات شخصی ژان‌دارک، داستان یک اسب، بیگانه‌ مرموز، داستان های کوتاه مارک تواین، جست و خیز قورباغه ولایت کالاوراس، یک قتل یک راز یک ازدواج، به دنبال خط استوا، مردی که هایدگر را تباه کرد، بشر چیست، زندگی بر روی می‌سی‌سی‌پی، خاطرات آدم، خاطرات حوا و داستان یک سگ اشاره کرد.

همچنین یکی دیگر از آثار وی زندگی نامه اش بود که خودش آن را نوشته و گفته بود، پس از گذشت ۱۰۰ سال از مرگش آن را منتشر کنند، بنابراین این نوشته در ۲۰۱۰ میلادی پس از گذشت این مدت در دانشگاه برکلی کالیفرنیا انتشار یافت.

وفات

سرانجام این رمان نویس منتقد جامعه آمریکا در ۲۱ آوریل ۱۹۱۰ میلادی بر اثر حمله قلبی دیده از جهان فروبست، بعد از مرگ وی مدرسه‌های بسیاری به نام او نامگذاری شد، علاوه بر آن ۲ جایزه نیز به نام او پایه گذاری شد. جایزه‌ خوانندگان مارک تواین جایزه‌ای است که از طرف انجمن کتابخانه‌های آموزشگاهی میسوری هر ساله به یک کتاب برای کودکان ٩ تا ١٢ اهدا می‌شود و جایزه دیگر برای طنزپردازان امریکایی است که از طرف مرکز هنرهای نمایشی جان اف کندی هر سال اهدا می‌شود. همچنین این نویسنده فرهیخته در اواخر عمر خود، موفق شد تا در مقطع دکتری در رشته‌ ادبیات انگلیسی از دانشگاه آکسفورد فارغ التحصیل شود.