بخش قابل توجهی از اینترنت جهان در یک سال گذشته توسط یوتیوب مصرف شده است. یک سرویس پخش آنلاین ویدیو که به کاربران اجازه می‌دهد انواع گوناگون محتواهای تصویری و ویدیویی را جستجو کنند و از تماشای آن‌ها لذت ببرند. این پلتفرم عظیم که توسط گوگل عرضه شده و هنوز هم توسط این شرکت بزرگ آمریکایی مدیریت می‌شود، یکی از تاثیرگذارترین شبکه‌های اجتماعی دوران ما هم لقب می‌گیرد. این شبکه اجتماعی اشتراک ویدیو اما اخیرا تصمیمی گرفته که اندکی جنجالی به نظر می‌رسد.

یوتیوب اعلام کرده که به زودی  تعداد واکنش‌های منفی یا دیسلایک‌ها را از ویدیوهایی که روی این پلتفرم منتشر می‌شوند، حذف می‌کند. اگرچه این سرویس اشتراک ویدیو تایید کرده که این تصمیم به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و سایر همه کشورهای دنیا هم نمی‌شود اما اندکی بحث‌برانگیز است. ظاهرا این قابلیت را در قالب آزمایشی کوچک فقط بررسی می‌شود و براساس اطلاعاتی که به صورت رسمی از سوی یوتیوب منتشر شده، این رویکرد جدید تلاش می‌کند تا طراحی‌های مختلفی را برای صفحاتی که تعداد دیسلایک یا واکنش‌های منفی در آن‌ها پنهان است را مورد بررسی قرار بدهد. البته یوتیوب تایید کرده که در هیچ‌یک از طراحی‌های جدیدی که برای صفحات این ویدیوها کرده، تصمیم ندارد دکمه‌ دیسلایک یا واکنش منفی را به‌طور کامل حذف کند. به عبارت دیگر، صرفا تعداد دیسلایک‌ها از دید عموم مخفی می‌ماند.

بنابراین حذف تعداد واکنش‌های منفی به آن معنای آن نیست که کاربران نمی‌توانند به تماشای یک ویدیو واکنش منفی داشته باشند و همچنان قابلیت دیسلایک‌کردن ویدیوها وجود دارد. ضمن اینکه مدیران کانال‌های یوتیوب به عنوان افرادی که وظیفه آپلود ویدیوها روی هر کانال را برعهده دارند، هم‌چنان می‌توانند تعداد دیسلایک‌ها یا واکنش‌های منفی به هر ویدیو را هم بررسی کنند. یوتیوب مدعی شده که با وجود حذف تعداد واکنش‌های منفی هم‌چنان تعداد دیسلایک‌ها می‌توانند به بهبود الگوریتم پیشنهاد ویدئوی یوتیوب کمک کنند. مدیران این شبکه اجتماعی انتشار ویدیو همچنین مدعی شده‌اند که ایده‌ی پنهان‌سازی تعداد دیسلایک‌ها از دید کاربران در حقیقت نتیجه‌ بازخوردی است که از سوی تولیدکنندگان محتوا دریافت کرده‌اند.

چرا تولیدکنندگان محتوا دوست ندارند کاربران تعداد واکنش‌های منفی را نظاره کنند؟

ظاهرا بخش قابل توجهی از تولیدکنندگان محتوای ویدیویی که در بستر یوتیوب به تولید و اشتراک ویدیو مشغول هستند به این شبکه اجتماعی اعلام کرده‌اند که تصور می‌کنند نمایش تعداد واکنش‌های منفی یک ویدیو می‌تواند روی میزان تماشا یا بازخورد سایر کاربران از ویدیوهایشان تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر همیشه پویش‌ها و کمپین‌های نفرت‌پراکن متعددی وجود داشته‌اند که همراه با یک موج عظیم به یک یا چند ویدیو از یک کانال یوتیوب حمله‌ور می‌شدند تا با تعداد انبوهی دیسلایک روی عملکرد ویدیوها تاثیرگذار باشند.

به همین دلیل یوتیوب در بیانیه‌ای که مدتی پیش منتشر کرد، یادآور شد که تصمیم گرفته روش‌های جدیدی برای ارائه محتوا به مخاطب ارائه دهد که شامل نمایش تعداد لایک و دیسلایک نمی‌شود. آن‌ها مدعی شده‌اند که با این تصمیم می‌توانند تجربه‌ بهتری برای تولیدکنندگان محتوای ویدیویی ایجاد کنند. ضمن اینکه یوتیوب تصور می‌کند با حذف دیسلایک یا واکنش‌های منفی به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا بازخورد صادقانه‌تری از سوی مخاطبان خود به دست آورند.

با این حال یوتیوب می‌گوید که فعلا قصد ندارد تعداد دیسلایک‌ها را برای همه‌ کاربرانش پنهان کند. بنابراین بازخوردهایی که کاربران از نسخه‌ آزمایشی‌ای که در آن تعداد دیسلایک‌ها یا واکنش‌های منفی حذف شده ارائه می‌دهند، می‌تواند به تحلیل‌گران داده یوتیوب کمک کند تا اطلاعات بیشتری از هر ویدیو را بررسی کنند. این تصمیم‌ها هنوز قطعی نیست و یوتیوب پس از مدتی درباره پیاده‌سازی کامل این ایده تصمیم‌گیری می‌کند.

آیا این تصمیم رنگ و بوی سیاسی دارد؟ شاید جو بایدن تاثیرگذار باشد

این تصمیم عجیب یوتیوب فارغ از واکنش‌های مثبت و تحسین‌برانگیزی که دارد به شدت هم مورد انتقاد قرار گرفته است. بخشی از منتقدان این تصمیم باور دارند که یوتیوب با حذف‌کردن واکنش‌های منفی عملا میزان کارکرد و محبوبیت ویدیوهایی که در بستر این سرویس اشتراک ویدیو منتشر می‌شوند را نه‌تنها مخفی می‌کند بلکه کاملا زیر سوال می‌برد. این گروه اعتقاد دارند که کاربران شبکه‌های اجتماعی باید در مطرح‌کردن باورهایشان آزاد باشند و سایر کاربران هم باید اجازه داشته باشند تا دیدگاه آن‌ها را بررسی کنند. بنابراین این تصمیم یوتیوب می‌تواند نوعی از سانسور دیدگاه مخاطب هم باشد. اما گروه دیگری هم وجود دارند که تصور می‌کنند این تصمیم رنگ و بوی سیاسی هم دارد.

انتخاب جو بایدن به‌عنوان رییس جمهور ایالات متحده جنجال‌های بسیاری به همراه داشت. براساس نظرسنجی‌ای که بی‌بی‌سی انجام داده بود، بیشتر از ۴۰ درصد مردم آمریکا باور دارند که انتخابات ریاست جمهوری کشورشان سالم برگزار نشده است و حمله گروهی از معترضین به ساختمان کنگره آمریکا هم می‌تواند این دیدگاه را نشان دهد. بنابراین کاملا طبیعی است که بخش قابل توجهی از شهروندان آمریکایی که در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند هم در تلاش باشند تا از رییس جمهوری که به نظرشان به درستی وارد کاخ سفید نشده، انتقاد کنند.

براساس آماری که اخیرا از سوی پایگاه اینترنتی 81m منتشر شده، یوتیوب بیشتر از ۲.۵ میلیون دیسلایک از ۳.۷ میلیون دیسلایکی که برای بیشتر از ۳۰۰ ویدیوی صفحه رسمی رییس جمهور آمریکا یعنی جو بایدن از زمان حضور او در کاخ سفید ثبت شده را حذف کرده است. به عبارت دیگر، یوتیوب به صورت میانگین ۸هزار دیسلایک از هر کدام از ویدیوهای جو بایدن را حذف کرده و احتمالا به این سیاست ادامه می‌دهد. گروهی از منتقدان به سیاست‌های جدید یوتیوب باور دارند ارتباط غیرقابل انکاری میان حذف دیسلایک‌ها و نارضایتی مردم از دولت بایدن در ایالات متحده وجود دارد.

یوتیوب نخستین شبکه اجتماعی‌ای نیست که لایک‌های کاربران را حذف می‌کند

یوتیوب نخستین پلتفرم اجتماعی نیست که تصمیم می‌گیرد یکی از معیارهای اندازه‌گیری میزان جذابیت محتوایش را تغییر می‌دهد.  اینستاگرام از مدت‌ها پیش پنهان‌سازی تعداد لایک‌ها را آزمایش می‌کند تا محیط سالم‌تری برای این پلتفرم فراهم شود. آن‌ها باور دارند بیشتر دنبال‌کنندگان صفحات اینستاگرامی بیش از حد به میزان لایک‌ها توجه می‌کنند و این مسئله می‌تواند روی جنس و کیفیت محتوایی که ارائه می‌کنند هم تاثیرگذار باشد. هم‌چنین شبکه اجتماعی فیسبوک هم مدتی پیش گزینه لایک را از صفحات مجازی فعال حذف کرد تا محتوای مورد علاقه کاربرانش را راحت‌تر بررسی کند. با این حال توییتر چند سال پیش از قابلیت پسندیدن توییت‌ها رونمایی کرد که به نظر می‌رسید با سیاست‌های این شبکه اجتماعی در تضاد باشد.