بهشتی چون گفتار بدون پشتوانه نداشت و به هرچه می‌گفت عمل می‌کرد، واقعاً «نخل بلند استقامت» هم بود. او در برابر کژی‌ها استقامت می‌کرد و بی‌عدالتی‌ها را در هیچ زمینه‌ای و از هیچکس برنمی‌تابید.

در ادامه سرمقاله هفتم تیر ۱۴۰۰ روزنامه جمهوری اسلامی به قلم مسیح مهاجری مدیر مسوول می خوانیم: برای آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی بعد از آنکه در هفتم تیرماه ۱۳۶۰ در فاجعه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید، عناوین متعددی نوشته و گفته شد که «شهید مظلوم»، «معمار نظام جمهوری اسلامی» و «نخل بلند استقامت» ازجمله آنها هستند. امروز که سالروز شهادت این متفکر بزرگ، مدیر توانمند و مصلح زمان‌شناس عصر حاضر و ۷۲ یار دیرین انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و خادمان مخلص مردم است، زمان مناسبی برای بازخوانی افکار و اندیشه‌های اوست.

از میان عناوینی که برای آیت‌الله بهشتی گفته شده‌ «معمار نظام جمهوری اسلامی» جامع‌تر، گویاتر و رساتر است و می‌تواند ابعاد شخصیت او را بازگو کند. مدیریت مجلس خبرگان قانون اساسی، کار بزرگ آیت‌الله بهشتی بود که میثاق ملی گرانبهائی را برای کشور و ملت برجای گذاشت.

بهشتی چون گفتار بدون پشتوانه نداشت و به هرچه می‌گفت عمل می‌کرد، واقعاً «نخل بلند استقامت» هم بود. او در برابر کژی‌ها استقامت می‌کرد و بی‌عدالتی‌ها را در هیچ زمینه‌ای و از هیچکس برنمی‌تابید. زمانی که رئیس قوه قضائیه بود، در اولین گام به سراغ بی‌عدالتی‌های موجود در دستگاه قضا رفت و این دستگاه را به سرعت سروسامان داد. با اینکه بالاترین مقام قضائی کشور بود، برای خودش هیچ مصونیتی قائل نبود بطوری که وقتی به مسافرت می‌رفت و در بعضی شهرها با شعارهای «مرگ بر بهشتی» و اهانت‌های افراد منافق و یا ناآگاه و فریب‌خورده مواجه می‌شد، علاوه بر آنکه با آنها برخورد نمی‌کرد، حتی به آنها مجال و فرصت می‌داد حرف خود را بزنند و شعارهایشان را بدهند و از اهانت کردن به شخص اول دستگاه قضائی به خود نلرزند.

تبسم بسیار معنادار بهشتی در لحظات مواجهه با اهانت‌ها و جسارت‌هائی که به او می‌شد، حاوی بزرگ‌ترین درس‌های اخلاقی و نشان‌دهنده قامت بلند استقامت او بود. اگر بعد از این وقایع تلخ می‌شنید مقامات دادگستری محل افراد اهانت‌کننده را تحت تعقیب قرار داده‌اند، شخصاً گوشی تلفن را برمی‌داشت و به قاضی اقدام‌کننده دستور می‌داد بلافاصله آن افراد را آزاد کنند و از تعقیب آنها خودداری نمایند. من خودم شاهد مواردی از چنین صحنه‌هائی بودم که یکی از آنها مربوط به روزهای آخر خرداد ۱۳۶۰ است، هنگامی که منافقین در تهران جنگ خیابانی به راه انداخته بودند و همسر و دختر بنی‌صدر هم در میان آنها بودند و از آنها حمایت می‌کردند، به بهشتی خبر رسید همسر و دختر بنی‌صدر بازداشت شده‌اند و او بی‌درنگ با آیت‌الله موسوی‌اردبیلی تماس تلفنی گرفت و گفت اعضاء خانواده بنی‌صدر را آزاد کنید. بنی‌صدر کسی بود که بیشترین دشمنی‌ها و اهانت‌ها را به آقای بهشتی روا داشته بود و آن روزها نیز یکی از عوامل اصلی برپاکننده جنگ خیابانی در تهران بود. به همین دلیل آقای موسوی‌اردبیلی در برابر خواسته آقای بهشتی مقاومت کرد ولی آقای بهشتی با قاطعیت به او که دادستان کل کشور بود گفت من به شما دستور می‌دهم همسر و دختر بنی‌صدر را آزاد کنید.

این روش اعتدالی بهشتی بود که توده مردم را هر روز بیشتر به انقلاب و نظام جذب می‌کرد و حتی هواداران فریب‌خورده منافقین را نیز با واقعیت‌ها آشنا می‌ساخت و فضای جامعه را از غبارهای جهالت و خدعه و فریب می‌سترد. بهشتی هرگز مجذوب قدرت نشد و در زمانی که دستگاه قضائی نظام جمهوری اسلامی را در اختیار داشت، هرگز خود را اختیاردار مردم ندانست و نهایت تلاش خود را بکار برد تا طعم شیرین عدالت اسلامی را به مردم ایران که در دوران سلطه ستم‌شاهی، عدالت گمشده‌شان بود، بچشاند. او علاوه بر اینکه در عمل چنین می‌کرد، اصول، معیارها و روش دست‌یابی به عدالت را نیز برای مردم تشریح می‌کرد تا مجموعه‌ای از میراث گران‌سنگ نظریه‌پردازی عدالتخواهانه را همراه با عدالت عملی برای نسل‌های آینده برجای بگذارد.

همین اصالت و عمق تفکر همراه با عمل آیت‌الله بهشتی بود که دشمنان عدالت را علیه او برانگیخت بطوری که کمر به قتل او بستند و فاجعه هفتم تیر را به وجود آوردند و بهشتی را با ۷۲ بهشتی‌صفت به شهادت رساندند. آنها قبل از به شهادت رساندن بهشتی او را ترور شخصیتی کردند و با تبلیغات وسیع خود، افکار بخش وسیعی از جوانان را علیه او شکل دادند بطوری که بهشتی در اوج مظلومیت به شهادت رسید و قدر او بعد از شهادتش تا حدودی دانسته شد و عنوان شهید مظلوم را امام خمینی به همین جهت به او دادند.

در چهلمین سالروز شهادت معمار نظام جمهوی اسلامی و نخل بلند استقامت، اگر این درس بزرگ را بیاموزیم که فریب شعارها و تبلیغات مسموم فریبکاران را نخوریم و از اصحاب بداخلاقی‌های سیاسی و فرصت‌طلبان مدعی انقلابی‌گری فاصله بگیریم تا میراث‌خواران نتوانند انقلاب را مصادره کند و اجازه ندهیم پیروان واقعی خط امام و انقلابیون اصیل را از صحنه خارج نمایند، می‌توانیم خود را در زمره پیروان راه بهشتی بدانیم.