خیلی وقت‌ها والدین از کم‌اشتهایی کودک خود شاکی و نگران‌اند. با این که کم‌اشتهایی در سنین ۲ تا ۵ سالگی شایع است؛ اما در برخی موارد می‌تواند علامت وجود یک مشکل باشد. در این مطلب همراه ما باشید تا به دلایل احتمالی کم‌اشتهایی بچه‌ها بپردازیم و بگوییم چگونه می‌توانید آن را برطرف کنید.

 اگر کودکتان قد و وزن نرمالی دارد (به نسبت سنش) پس دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، چون بعضی از بچه‌ها که جثهٔ ریزتری دارند ممکن است نیاز غذایی‌شان کمتر باشد و به همین دلیل اشتهایشان نیز کمتر است؛ اما اگر کودکتان ناگهان کم‌اشتها شده و این کم‌اشتهایی با کاهش وزن همراه است پس باید به پزشک مراجعه کنید تا علت بررسی شود.
 

***دلایل احتمالی کم‌اشتها شدن کودکان

اگر کودکتان همیشه خسته و عصبی است ممکن است با کم‌اشتهایی‌اش مرتبط باشد. در ادامه مواردی که موجب کاهش اشتها در کودک می‌شود، آورده شده است:

***آهسته شدن روند رشد کودک

تغییرات در رشد می‌توانند باعث شوند اشتهای کودک کم شود. طی اولین سال زندگی کودکان سریع رشد می‌کنند؛ اما بعد از آن، رشد آهسته‌تر می‌شود و ممکن است بچه‌ها غذای کمتری بخورند. در این دوره، افت اشتها کاملاً طبیعی است. در واقع بچه‌ها در سال دوم زندگی خود لازم است فقط 2300 گرم وزن اضافه و 12 سانتی‌متر قد اضافه کنند. درحالی‌که در سال اول زندگی کودک 7 کیلوگرم وزن می‌گیرد و 21 سانتی‌متر افزایش قد دارد.

***بیماری

بیماری و ناخوشی اغلب می‌تواند کم‌اشتهایی قابل‌توجهی در بچه‌ها ایجاد کند. اگر کودکتان دچار گلودرد، آنفلوانزای معده، اسهال، سردرد، تب و یا دیگر علائم باشد، پس کمتر از حد معمول غذا خواهد خورد. خوشبختانه اشتهای بیشتر بچه‌ها بعد از بهبودی برمی‌گردد.

آنمی نیز از دیگر علت‌های ممکن کم‌اشتهایی کودک است. بچه‌هایی که کم‌خونی دارند خسته و بی‌حال و عصبی به نظر می‌رسند. آنمی درصورتی‌که درمان نشود می‌تواند در رشد کودک اختلال ایجاد کرده بر عملکرد او در مدرسه اثر بگذارد. اگر شک دارید کودکتان آنمی دارد، برای چکاپ نزد پزشک بروید

***استرس

استرس می‌تواند پیامدهای منفی زیادی داشته باشد، از جمله کم‌اشتها شدن. اگر متوجه شدید کودکتان علاقه‌اش را نسبت به خوردن ازدست‌داده یا برای خوابیدن مشکل دارد، پس به‌احتمال زیاد دچار استرس است. برای رفع کم‌اشتهایی کودک لازم است دلایل استرس او را شناسایی و برطرف کنید.

برخی از معمول‌ترین علت‌های استرس طی دوران کودکی شامل موارد زیر می‌شوند:
. اتفاقی در خانواده مثلاً مرگ یکی از افراد خانواده یا تولد خواهر یا برادر
. بدرفتاری با کودک
. عدم توانایی در آموزش و یادگیری آکادمیک و توقعات زیاد والدین

***افسردگی

افسردگی هم می‌تواند دلیل دیگری برای کم‌اشتها شدن کودک باشد. بیشتر پدر و مادرها افسردگی را با اندوه اشتباه می‌گیرند؛ اما در واقع این دو یکی نیستند. احساس اندوه با گذشت زمان برطرف می‌شود؛ اما افسردگی نه. افسردگی نه‌تنها کودک را غمگین می‌کند بلکه در زندگی عادی او نیز اختلال ایجاد می‌کند. اگر کودکتان علاقهٔ خود را نسبت به فعالیت‌هایی که قبلاً دوست داشت از دست ‌داده پس به‌احتمال زیاد افسرده است. تغییری در عادت‌های غذایی کودک می‌تواند علامت بارزی از افسردگی باشد. توصیه می‌کنیم جهت تشخیص قطعی، کودک را نزد پزشک ببرید.

***بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا نروزا

گاهی بچه‌های بزرگ‌تر تحت‌تأثیر تبلیغات و چیزهایی که در تلویزیون و اینترنت در مورد اندام ایده‌آل و مُد می‌بینند دچار بی‌اشتهایی عصبی می‌شوند؛ بنابراین سعی می‌کنند تا جایی که می‌توانند مدت زمان طولانی غذا نخورند و حتی وقتی هم می‌خورند، غذاهای کم‌چرب را انتخاب می‌کنند و بعد از خوردن هم دچار پشیمانی و احساس گناه می‌شوند. ژنتیک، عدم تعادل هورمون‌های مغز و مشکلات رشد نیز می‌توانند سبب آنورکسیانروزا شوند.
اگر کودکتان از خوردن امتناع می‌کند یا بیشتر از آنچه که باید ورزش می‌کند و کاهش وزن زیادی هم داشته است به‌احتمال زیاد به کم‌اشتهایی عصبی دچار شده است. باید کودک را نزد یک متخصص ببرید تا کمکتان کند کودک را به الگوی تغذیه‌ای سالم برگردانید.

***داروها

اگر برای کودک دورهٔ جدیدی از آنتی‌بیوتیک را شروع کرده‌اید ممکن است روی اشتهای او اثر بگذارد. البته داروهای دیگری هم هستند که می‌توانند بچه‌ها را کم‌اشتها کنند.

***آنمی یا کم‌خونی

آنمی نیز از دیگر علت‌های ممکن کم‌اشتهایی کودک است. بچه‌هایی که کم‌خونی دارند خسته و بی‌حال و عصبی به نظر می‌رسند. آنمی درصورتی‌که درمان نشود می‌تواند در رشد کودک اختلال ایجاد کرده بر عملکرد او در مدرسه اثر بگذارد. اگر شک دارید کودکتان آنمی دارد، برای چکاپ نزد پزشک بروید.

***کرم روده

کرم روده می‌تواند کودک را کم‌اشتها کند. کرم‌ها وارد سیستم گوارش کودک می‌شوند و به‌عنوان انگل آنجا زندگی می‌کنند و موجب خونریزی روده، ازدست‌دادن اشتها، اسهال خونی و علائم دیگر می‌شوند. پزشک می‌تواند با تجویز داروهای ضدانگل کودک را درمان کند.

***یبوست

اجابت مزاج نامنظم در بچه‌ها می‌تواند موجب یبوست شود و کم‌اشتهایی نیز یکی از پیامدهای آن است. یکی از علامت‌های یبوست، سفت و خشک بودن مدفوع است.

***چگونه اشتهای کودک را بهتر کنیم؟

 در ادامه روش‌های طبیعی برای افزایش اشتهای کودک را به شما توصیه می‌کنیم:

. بچه‌ها ریزه‌خواری را دوست دارند؛ اما این خوراکی‌ها باید به اندازهٔ غذای وعدهٔ اصلی باکیفیت باشند؛ مثلاً به‌جای چیپس به کودک کره بادام‌زمینی بدهید یا به‌جای کیک و کلوچه، ساندویچ خانگی یا میوه در اختیار کودک بگذارید.
. وقتی زمان خوردن وعدهٔ اصلی غذاست به کودک اجازهٔ خوراکی خوردن ندهید و وعده‌های اصلی را هر روز سر ساعت معین سرو کنید.
. بادام‌زمینی اشتهاآور است و پروتئین خوبی دارد، بنابراین غذاهایی که کره بادام‌زمینی زیاد در آن‌ها استفاده شده بیشتر به کودک بدهید.
. اگر کودکتان از نوشیدن شیر امتناع می‌کند، از طریق پنیر و ماست و کشک، کلسیم رژیم غذایی‌اش را بالا ببرید.
. اگر کودکتان کم‌اشتهاست، وعده‌ها را در حجم‌های کمتری به او بدهید تا زمانی که خودش کم‌کم به بیشتر خوردن عادت کند. وعده‌های کم‌حجم‌تر اما مکررتر، سوخت‌وساز را بالا می‌برند و در نتیجه اشتهای کودک بیشتر می‌شود.
. غذاهای سالم و پُرکالری برای افزایش وزن کودک تهیه کنید.
. برخی از گیاهان نیز می‌توانند اشتها را تحریک کنند، مانند زنجبیل که محرک اشتهاست. می‌توانید زنجبیل را پیش از استفاده به‌عنوان چاشنی با روغن زیتون ترکیب کنید تا خوش‌طعم‌تر و خوشایندتر شود.
. گفته می‌شود آبلیمو و زنجبیل و سرکه می‌توانند ترشحات معده را افزایش داده و در نتیجه اشتها را تحریک کنند.
. از ترکیبی از سبزی‌های رنگی استفاده کنید تا برای کودک جذاب شود.
. اسموتی درست کنید. با موز و توت‌فرنگی و عسل و ماست یونانی و یخ یک اسموتی خوشمزه و اشتهابرانگیز درست کنید.
. غذاها و طعم‌های جدید را کم‌کم به ذائقه کودک معرفی کنید تا به آن‌ها عادت کند، نه اینکه ردشان کند.
اگر اشتهای کودک حتی بعد از به‌کاربردن توصیه‌های بالا به حالت نرمال برنگشت، پس باید او را نزد پزشک ببرید تا علت‌های احتمالی بررسی شوند. همچنین هرگز کودک را بابت نخوردن غذا تنبیه و سرزنش نکنید، در عوض الگوی غذایی‌اش را به‌دقت زیر نظر بگیرید و سعی کنید علت کم‌اشتهایی او را بیابید.
گاهی کودک متناسب با سن و نیازش غذا می‌خورد؛ اما توقعات و وسواس زیاد والدین آن‌ها را به‌اشتباه می‌اندازد و نگرانشان می‌کند. پس حتماً در مورد انتظارات خودتان هم با پزشک حرف بزنید.

گاهی کودک متناسب با سن و نیازش غذا می‌خورد؛ اما توقعات و وسواس زیاد والدین آن‌ها را به‌اشتباه می‌اندازد و نگرانشان می‌کند. پس حتماً در مورد انتظارات خودتان هم با پزشک حرف بزنید

***نکاتی برای پیشگیری از کم‌اشتهایی کودک

نکاتی به شما ارائه می‌دهیم که کمکتان می‌کنند از کم‌اشتهایی کودک پیشگیری کنید:
. به غذاها ظاهری جذاب بدهید تا کودک از نظر بصری راضی و مشتاق شود.
. حین غذا خوردن با کودک بحث نکنید و آرام باشید.
. برنامهٔ غذایی کودک را جوری تنظیم کنید که فقط وقتی گرسنه می‌شود غذا به او بدهید.
. کودکتان را تشویق کنید تا غذاهای سالمی را انتخاب کند.
. به فواصل منظم به کودک غذاهایی با حجم کم بدهید.
. اگر کودک گرسنه نیست به‌زور به او غذا ندهید، همچنین این باور که حتماً باید غذایش را تا آخر بخورد اشتباه است.
کم‌اشتهایی در بلندمدت بر رشد و تکامل کودک اثر می‌گذارد؛ بنابراین اگر احساس می‌کنید کودکتان کمتر از حدی که لازم است غذا می‌خورد، ابتدا الگوی غذایی‌اش را زیر نظر بگیرید و قد و وزن کودک را کنترل کنید تا ببینید پایین‌تر از طیف نرمال است یا نه. اگر مشکل از الگوهای نامناسب غذایی است، اصلاحشان کنید.
یادتان باشد کم‌اشتهایی کودکان رایج است، پس هر بار که کودک کم‌اشتها می‌شود هراسان نشوید. اگر کودکتان سالم و شاد است و خوب می‌خوابد پس جای نگرانی نیست؛ اما اگر کم‌اشتهایی کودک طولانی شد کودک را نزد پزشک ببرید.