سوم اسفند ۱۴۰۰ شماری از نمایندگان مجلس کلیات طرح صیانت فضای مجازی را در کمیسیون مشترک مجلس به تصویب رساندند. این اتفاق واکنش‌های مختلفی به همراه داشت اما در نهایت معاونت قوانین مجلس در نامه‌ای فرایند بررسی مصوبه را مغایر آیین نامه داخلی مجلس عنوان و آن را ابطال کرد.

 بالاخره پس از کشمکش‌های فراوان طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی با قاطعیت آرای کمیسیون مشترک صیانت تصویب شد. ۱۸ نفر به این طرح رای مثبت و تنها یک نفر رای منفی داد. این خبر موجی از واکنش‌ها را میان بسیاری از آحاد جامعه به وجود آورد. در زیر به برخی از مهم‌ترین واکنش‌ها در رسانه‌ها داخلی می‌پردازیم.

اصل و فرع طرح صیانت چیست؟

خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: برداشت‌ها و روایت‌سازی‌ها از طرح صیانت مشوش است. این روایت‌سازی‌ها علاوه‌بر آنکه معمولا دقیق یا کامل نیست، مردم را هم دچار نگرانی می‌کند.

به چند مورد از این روایت‌ها دقت کنید:

۱-این طرح باعث محدودیت گسترده اینترنت خواهد شد

۲-این طرح باعث فیلترینگ اینستاگرام و تلگرام و ... می‌شود

۳-این طرح با اینکه طرح خوبی است اما بدون اقناع‌سازی اجتماعی امکان عملیاتی شدن نخواهد داشت

۴-دعواهای حزبی و سیاسی طرح صیانت را از ساحت فنی و تخصصی خود دور کرده است

۵-این طرح حتی اگر در کمیسیون مشترک نهایی شود در صحن مجلس رای نمی‌آورد و حتی اگر در صحن مجلس رای بیاورد توسط شورای نگهبان رد می‌شود

۶-مصوبه کمیسیون مشترک بنا به نامه معاونت قوانین مجلس ابطال شد و ...

هر کدام از این روایت ها در محل خود اهمیت و جایگاه مهمی دارد اما دقت کنید که مجموع این روایت ها چه اثر مهمی در جامعه برجای می گذارد؛ عرض می کنم.

خبرگزاری فارس: تمام قاعده‌گذاری‌ها حتی سیاستگذاری تشویقی و تنبیهی، همه باید واجد عقلانیت باشند. از توجه به تک‌تک مفاد قانون تا نحوه مدیریت افکار عمومی تا ملاحظات و مناسبات اجرایی آن، همه و همه باید در چارچوب یک عقلانیت و منطق قابل دفاع پیش برود.تمام قاعده‌گذاری‌ها حتی سیاستگذاری تشویقی و تنبیهی، همه باید واجد عقلانیت باشند. از توجه به تک‌تک مفاد قانون تا نحوه مدیریت افکار عمومی تا ملاحظات و مناسبات اجرایی آن، همه و همه باید در چارچوب یک عقلانیت و منطق قابل دفاع پیش برود. امکان نقد عالمانه نیز فراهم باشد. پس از آن توجه، تامل و اعمال نقدهای درست و منطقی نیز در دستور کار قرار بگیرد. اما اصل و فرع تداخل پیدا نکند. بیخیالی نسبت به فضای مجازی درست نیست. هیچ عقل سلیمی تدبیر و مدیریت بخشی از جامعه خود را به حاکمیت غیر حواله نمی‌دهد. شاید در چنین اعمال حاکمیتی ضعف و قوتی باشد، اشکالی ندارد باید مطالبه کرد تا اصلاح شود. اما خط اصلی گم نشود. نباید دولت و نظام در برابر فضای مجازی بی‌غیرت باشد.

روزنامه آرمان ملی یادداشتی به قلم امیر محمود حریرچی جامعه‌شناس منتشر کرد و نوشت:  واکنش مردم به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی خیلی جالب و قابل توجه است، آنها در فضای مجازی دائم نگران این موضوع هستند که تا چه زمانی می‌توانند از اینستاگرام استفاده کنند.

روزنامه رسالت در گزارشی نوشت: از اساس مجلس یازدهم باید اعتبار خود را بازخرید کند. ما هنوز به این مجلس دلگرم و خوشبینیم. مجلسی که  نیروهای جوان و متخصص در آن کم نیستند. مجلسی رهبر انقلاب در آغاز کارش از آن حمایتی بی‌سابقه کردند و آن را انقلابی‌ترین مجلس در بین ادوار مختلف خواندند. مجلسی که قانون راهبردی لغو تحریم‌ها را تصویب کرد و جلوی مذاکره به سبک دولت روحانی که هنرش در زیر پا گذاشتن خط قرمزها بود را گرفت و مذاکره‌کنندگان دولت جدید را در موضع قدرت قرار داد. مجلسی که حقوق سربازی را علیرغم تمام مخالفت‌ها به حداقل سه میلیون تومان افزایش داد. مجلسی که غلامرضا تاجگردون را از نماینده مردم بودن ساقط کرد و رویکرد ضدفساد خود را به اثبات رساند. البته مجلس کوتاهی‌هایی داشت که اگر آن‌ها نبود، شاید کار به تصویب ۱۰ دقیقه‌ای طرح صیانت نمی‌رسید. 

‌صیانت از اینترنت با چشمان بسته

روزنامه شرق در گزارشی نوشت: رشیدی‌کوچی، نماینده مخالف طرح صیانت نیز در جلسه کمیسیون که کمتر از سه دقیقه فرصت صحبت‌کردن یافت، گفت: «شما تصمیم خود را گرفته‌اید، حداقل حرف‌های ما را بشنوید». کمیسیونی که از همان ابتدا ترکیب اعضای آن ‌چنان بود که به نتیجه موردنظر تندروها و پایداری‌های مجلس ختم شود و دراین‌بین موافقان مسدودسازی اینترنت که اقلیتی در مجلس بودند، به سهولت تبدیل به اکثریت در کمیسیون مشترک شدند و به گفته مجید نصرایی، عضو کمیسیون مشترک به «شرق» ۱۹ نفر رأی مثبت به کلیات دادند. با این اوصاف دیروز فقط ۱۹ نفر برای بیش از ۸۵ میلیون ایرانی تصمیمی مخرب گرفتند.
 

روزنامه همدلی در گزارشی نوشت:  اعضای کمیسیون طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی در جلسه دیروز کمیسیون با ۱۸رأی موافق کلیات این طرح را به تصویب رساندند. ماجرایی که برخی از رسانه‌ها زمان تصویب طرحی با این اهمیت را ۱۰دقیقه اعلام کردند. جلال رشیدی کوچی در این جلسه گفت: من نه مخالف نظام هستم و نه مخالف انقلاب و از خانواده‌ای آمده‌ام که پنج شهید تقدیم کرده است. عده‌ای برای موافقت با این طرح با من تماس می‌گیرند و من را تهدید می‌کنند. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی به آغاز به کار کمیسیون مشترک مردم هنوز نگران تصویب این طرح هستند. او ادامه داد: این موضوع هم دلیل دارد؛ برای مثال به‌یک‌باره اعلام می‌شود که در خلال بررسی بودجه جلسه‌ای برای بررسی این طرح برگزار شود. کسی مخالف ساماندهی فضای مجازی نیست اما آیا این طرح در راستای ساماندهی فضای مجازی است؟ ازنظر مردم این‌گونه نیست من در کنار مردم هستم.
در ادامه رضا تقی پور انوری رئیس کمیسیون مشترک در پاسخ به اظهارات جلال رشیدی کوچی گفت: برگزاری جلسه امروز به‌یک‌باره نبوده است و از دو روز قبل در این خصوص نظرخواهی شد. ۱۴نفر از اعضای کمیسیون با برگزاری این جلسه موافق بودند. متأسفانه هنوز تخریب‌ها و تهدیدها در خصوص این طرح ادامه دارد. متأسفانه یکی از دوستان امروز در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی هم مطالبی مطرح کرده و در رسانه‌ها گفته شد که قرار است جلسه ۴۵دقیقه‌ای تصمیم‌گیری شود. این در حالی است که قرار بود جلسه ۱۲:۴۵ برگزار شود نه یک جلسه ۴۵دقیقه‌ای. باید توضیح داده شود این ۴۵دقیقه از کجا آمده است. رئیس کمیسیون مشترک در پایان عنوان کرد: جزییات طرح نیز در جلسات بعدی کمیسیون بررسی خواهد شد، برگزاری این جلسات اطلاع‌رسانی می‌شود. در پایان نیز کلیات طرح حمایت از حقوق کاربران به رأی گذاشته شد و با رأی مثبت ۱۸نفر از اعضای کمیسیون همراه شد.
از همان ابتدای مطرح‌شدن این طرح انتقادات زیادی به آن وارد شد، ازجمله اینکه این طرح باعث محدودیت در کسب‌وکار در فضای مجازی و نقض حقوق شهروندی و حریم خصوصی می‌شود اما هر بار مدافعان آن اعلام می‌کردند که طرح تغییر کرده است. پس از مدتی نیز مرکز پژوهش‌های مجلس انتقادات اساسی درباره طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی وارد کرد. در پی افزایش انتقادها از مشخص نبودن طرح و شفاف نبودن روند بررسی آن رئیس مجلس تأکید کرد که جلسات کمیسیون مشترک باید علنی برگزار شود.

روزنامه همشهری به بازتاب سخنان رضا تقی پور انوری رییس کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی پرداخت و نوشت: امروز بعد از ۵ ماه بررسی کلیات طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی کلیات آن در کمیسیون مشترک به تصویب رسید در این پنج ماه ۴۸ جلسه برگزار شده است که تمام این جلسات به صورت پخش زنده بوده است پس این که بیان می شود کمیسیون مشترک در عرض ۵ یا ۱۰ دقیقه طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی را به تصویب رسانده است کاملا غلط است. رئیس کمیسیون بررسی طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی با بیان اینکه تمام جلسات کمیسیون مشترک ثبت و ضبط شده است گفت: حدود ۱۴ جلسه توسط کمیسیون مشترک برگزار شده است و ۳۴ جلسه نیز با حضور کارشناسان مرکز پژوهش‌ها، تشکل‌ها و اتحادیه ها برگزار شده است که حاصل تمام این جلسات ختم به این طرح مصوب شده است.   حتی نام طرح قبلی نیز در طرح جدید تغییر کرده است و این طرح به نام نظام تنظیم گری خدمات فضای مجازی مطرح شده است و موضوعاتی همچون محدودسازی یا فیلترینگ در طرح جدید مطرح نیست. وی با بیان اینکه در طرح جدید آمده است که فضای مجازی باید دارای چارچوب باشد، بیان داشت: این که مطرح می‌شود در طرح مجلس مسدود سازی یا فیلترینگ وجود دارد اصلاً چنین موضوعی در طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی نیامده است و هر کسی که این موضوع را مطرح می کند دروغ می گوید. همچنین اصلاً در رابطه با محدودسازی پهنای باند شبکه های اجتماعی در طرح مذکور به آن هیچ اشاره ای نشده است. رئیس کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی در پاسخ به این سوال که اگر شبکه‌های اجتماعی خارجی حاضر به پذیرش قانون ایران نبودند چه اقدامی صورت خواهد گرفت؟ گفت: شبکه های اجتماعی خارجی ابتدا باید به قانون ایران پایبند باشند و اگر موردی در این رابطه قبول نداشته باشند می‌توانند از طریق گفت‌وگو و مذاکره آن را حل و فصل کنند و اگرمذاکرات  به نتیجه نرسید تصمیم ادامه کار یا عدم استفاده از آن شبکه اجتماعی بر عهده مسئولان اجرایی کشور خواهد بود.

ایست به کمیسیون صیانت

روزنامه خراسان در گزارشی نوشت: جلسه پس از آن که مصوبه کمیسیون مشترک مجلس درباره طرح صیانت واکنش های بسیاری از طیف های سیاسی و کاربران فضای مجازی را برانگیخت معاونت قوانین در نامه ای از رعایت نشدن آیین نامه داخلی در فرایند بررسی طرح صیانت و ابطال رای کلیات این طرح خبر داد. روز گذشته کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی کلیات طرح صیانت را به تصویب رساندند که با واکنش های زیادی روبه رو شد. این در حالی بود که در میان نمایندگان هم تعدادی از اعضا از ایرادات قانونی روند تصویب این طرح انتقاد کردند و ۵۵ نفر از نمایندگان با جمع آوری امضا برای لغو بررسی طرح صیانت در کمیسیون مشترک و بازگشت طرح به صحن مجلس به مخالفت با مصوبه دیروز کمیسیون مشترک پرداختند و از احتمال لغو این مصوبه خبر دادند. مخالفت کاربران فضای مجازی و فعالان کسب و کار در فضای مجازی ادامه داشت تا این که شامگاه روز گذشته کوچی، عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت از ابطال رای کلیات طرح صیانت توسط معاونت قوانین مجلس خبر داد و گفت: معاونت قوانین در نامه ای از رعایت نشدن آیین نامه داخلی در فرایند بررسی طرح صیانت خبرداد و تاکید کرد آن چه در جلسه امروز کمیسیون مشترک رای گیری شده‌ متفاوت از طرحی است که از صحن علنی مجلس به این کمیسیون ارجاع شده و اساسا نباید مبنای رسیدگی و رای گیری در کمیسیون قرار می گرفت. 

روزنامه خراسان: معاونت قوانین در نامه‌ای از رعایت نشدن آیین نامه داخلی در فرایند بررسی طرح صیانت خبرداد و تاکید کرد آن چه در جلسه امروز کمیسیون مشترک رای گیری شده‌ متفاوت از طرحی است که از صحن علنی مجلس به این کمیسیون ارجاع شده و اساسا نباید مبنای رسیدگی و رای گیری در کمیسیون قرار می گرفت.

دولت متعهد به تامین اینترنت باکیفیت و پرسرعت برای مردم ا ست

روزنامه جام‌جم به بازتاب سخنان سخنگوی دولت در نشست خبری با رسانه‌ها پرداخت و نوشت: اصلی‌ترین دلیل کندی سرعت اینترنت به ویژه در اینترنت ثابت، مربوط به پیک کروناست؛ چون شاهد افزایش مصرف اینترنت در این مدت و به تبع آن شاهد اختلال بوده‌ایم. وی افزود: اختلال ایجاد شده ناشی از آن است که زیرساخت‌های موجود در پهنای باند و به ویژه اینترنت ثابت متناسب با نیاز امروز کشور نیست و توانایی پاسخگویی در این پیک کرونا را ندارد. بهادری جهرمی با اشاره به گزارش وزیر ارتباطات مبنی بر افزایش ۱۲ درصدی سرعت اینترنت ثابت و ۱۰ درصدی اینترنت همراه در شش ماه اخیر اظهار داشت: با این همه این افزایش سرعت متناسب با نیازهای کشور نیست؛ این اختلالات باعث شد استفاده از اینترنت به سمت استفاده از اینترنت همراه برسد و ۷۰ درصد مصرف اینترنت را در اینترنت همراه شاهد هستیم.
آزادسازی ۵۰ هزار خودروی دپو شده با دستور رئیس‌جمهور رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در پاسخ به نارضایتی مردم از کیفیت خودروهای داخلی و دپو بودن این خودروها و برنامه دولت در این راستا، گفت: پس از دستور رئیس‌جمهور در خصوص افزایش کیفیت و تولید خودرو، خودروسازان کشور افزایش تولید داشتند. وی با اشاره به این‌که ۵۰ هزار خودروی دپو شده وارد بازار شده است، افزود: وزیر صمت هم در راستای عرضه سریع‌تر خودروهای دپو شده و افزایش کیفیت آنها برنامه زمان‌بندی ارائه کرد. همچنین پس از فرمایشات مقام معظم رهبری، برنامه‌های توسعه صنعت خودرو در دستور کار قرار گرفته است.

جمع‌بندی 

کاهش سرعت اینترنت در روزهای اخیر و به دنبال آن تصویب ناگهانی طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی انتقادهای گسترده‌ای در سطح ملی و بین‌المللی در پی داشته است. ضرورت دارد که منتخبان ملت و سایر دولتمردان زمان بیشتری برای شفاف‌سازی طرح‌های بااهمیت اینچنینی اختصاص دهد چرا که نمی‌توانیم در جلسه محدود برای موضوعی با این اهمیت تصمیم گرفت و بنابراین می‌بایست با کارهای کارشناسی شده در جهت اقناع جامعه گام برداشت.