نکات مهم در نوشتن پروپوزال

نکات مهم در نوشتن پروپوزال

پروپوزال ارائه یک طرح پیشنهادی از ذهنیت خودتان و ایده تان می باشد که تهیه و تحویل استاد راهنمایتان می شود تا ایرادات آن گرفته شود و با حل آن بتوان یک تحقیق کامل ارائه نمود.

انتخاب موضوع پایان نامه و تهیه پروپوزال زمان بر نمی باشد اما در نوشتن آن باید دقت کافی داشته باشید؛ چرا که این طرح پیشنهادی همان تحقیق اصلی شما می باشد. پس هر چقدر تمرکز بر روی پروپوزال بیشتر بوده و محاسبات و تحقیقات عمیق تر باشد، محقق در ادامه کار با موانع کمتری رو به رو خواهد بود. فرضیه ها و سوالات تحقیق بحث هایی هستند که پژوهشگر در طول تحققات بایستی به انها برسد. لذا لازم است تا با مطالعه دقیق و کافی نوشته شود. موضوع تحقیق و اهمیت آن از جمله مباحثی است که باید با احاطه کامل پژوهشگر بر آنها تعیین شود.

ارکان اصلی پروپوزال
عنوان پروپوزال: اولین مرحله در انجام یک کار تحقیقاتی انتخاب عنوان تحقیق است. بدون عنوان کار محقق شروع نمی شود. در تهیه عنوان پروپوزال باید به نکات زیر توجه کرد.

عنوان پژوهش باید مختصر، مفید، واضح و خبری باشد.
عنوان را با عباراتی همچون”طراحی، بررسی،تحلیل،الگو و…” شروع کنید.
از متغیرهای مستقل و وابسته استفاده کنید.
عنوان تحقیق را طوری انتخاب کنید تا بتوانید آن را به انجام برسانید.
از مطالب روز و جدید برای عنوان مطلب استفاده نمایید.
موضوع انتخابیتان هم رده با رشته خودتان باشد.
موضوعی را برای عنوان انتخاب کنید که مورد نیاز جامعه است و کمبود آن احساس می شود.
به موضوعاتی که علاقمند هستید انتخاب نمایید تا از انجام آن لذت ببرید.
زمانبندی و گستره موضوع بهتر است در نظر گرفته شود.
موضوع تحقیق باید قابل اجرا و عملی هست را انتخا نمایید.
هدف تحقیق از عنوان تحقیق باید قابل درک باشد.
عبارات و کلمات کلیدی در پروپوزال: در هر طرح تحقیقاتی معمولا بین ۳ تا ۶ واژه تخصصی و کلمه کلیدی می توانید انتخاب نمایید. لذا لازم است تا بر اساس منابع معتبر هر کدام از آنها به دقت توضیح دهید.

طرح مساله و بیان مشکل:در این بخش پژوهشگر معظلی که در ذهن دارد را بایستی مطرح کرده و راه حل پیشنهادی برای آن را به روشنی بیان کند. باید دقت کرد که تا حد امکان مساله مورد بحث به طور واضح تشریح شود و راهکارهای آن مبهم نباشد. در بیان موضوع تحقیق بهتر است به موارد زیر دقت نمایید:

ارائه دلایلی برای نشان دادن مشکل مورد نظر در زندگی امروزه و جامعه
ابعاد مختلف مشکل مورد نظر در زندگی افراد جامعه
اهداف پژوهشگر از انتخاب موضوع باید به دقت ذکر شود و متغیرهای مورد مطالعه تعیین شوند.
بهتر است برنامه زمانبندی تحقیق با توجه به متغیرهای آن و بررسی تک تک آنها تهیه شود.
اهمیت طرح تحقیق: در این بخش، کاربردها و اهمیت تحقیق نشان داده میشود. لازم است تا ضرورت مساله مورد طرح در این قسمت مورد بحث قرار گیرد. بهتر است برای اهمیت طرح به سوالات زیر پاسخ دهید.

با توجه به فرضیه های موجود کاربرد موضوع چیست؟
یافته های طرح مورد نظر کدامین نظریه قبلی را تکمیل یا اصلاح میکند؟
کاربرد موضوع برای مدیران چقدر است؟
ارتباط طرح پیشنهادی در تکمیل کردن نظریه های قبلی چگونه است؟
تاثیرات طرح ذکر شده در بحث های آموزشی چگونه است؟
تاثیرات طرح ذکر شده در بحث های پژوهشی چگونه است؟
سابقه تحقیقاتی گذشته: هر طرح ارائه شده در زمره طرح های مشابه قبل تر از خود قرار میگیرد. لذا لازم است تا پژوهشگر با مطالعه مستندات قبلی و آشنایی با نتایج آنها از مدارک فوق در اعتبار طرح خود استفاده کند. بهتر است تا در تکمیل نمودن این بخش به موارد زیر دقت کرد:

آشنایی با قانون و چارچوب مساله
نشان دادن میزان ارتباط و تفاوت طرح فعلی با نمونه های قبلی
مطلع شدن از روش های آزمایش شده قبلی
استفاده کردن از از اطلاعات طرح های قبلی
مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف پژوهشش های قبلی
برای رسیدن به چنین اهدافی باید نکات زیر را مورد تامل قرار داد:

منابع انتخابی میبایست به روز و مرتبط باشند
یافته های پژوهش های گذشته به دقت نقد شوند
مطالب ذکر شده از حالت عمومی به اختصاصی باشد
اهداف تحقیق در پروپوزال: اهداف تحقیق در دو دسته عمده قرار میگیرند:

هدف کلی: برگرفته از موضوع اصلس پژوهش
هدف ویژه: در واقع زیرمجموعه اهداف کلی هستند و نشان دهنده این مهم هستند که که طرح ذکر شده به چه مساله ای خواهند رسید و به چه مساله ای نمیرسند.
سوالات پژوهش: اگر موضوع تحقیق به گونه ای باشد که نتوان یافته ها را پیش بینی کرد و جهت گیری خاصی برای آن متصور شد لذا از سوالاتی استفاده می کنند تا ارتباط بین متغیرها را حدس بزنند.در این بخش لازم است به نکات زیر دقت شود:

سوالات با اهداف رابطه مستقیم دارند.
در هر سوال یک متغیر طرحکنید.
سوالات با “آیا” شروع نکنید.
سوالات محدود اما روشن و واضح مطرح کنید.
فرضیه های پژوهش: اگر پژوهشگر بتواند به سوالاتی که در مرحله قبل طراحی کرده پاسخ دهد در واقع فرضیه ساخته است. یک فرضیه حدسی است که پژوهشگر از مشکل طرح شده در ذهن خود میزند و تلاش میکند تا آن را در طول تحقق اثبات یا رد کند.فرضیه میتواند حاصل هر یک از موارد زیر باشد:

تفاوت ها، اتباط یا تاثیر پذیری بین دو متغیر
گمانهایی در مورد نظریه های قبلی
فرضیه ها به صورت جملات خبری نوشته می شوند که در آنها متغیرهای وابسته و مستقل دیده می شود. باید دقت نمود که تایید یا رد نمودن فرضیه ها پس از انجام آزمایشات و تجزیه و تحلیل یافته به دست می آید.معمولا فرضیه ها و سوالات تحقیق در یک راستا هستند.

روش انجام تحقیقات: در این بخش لازم است تا محقق کار خود را به بخش های مختلف نظیر جمع آوری داده، مشخص نمودن جامعه آماری، تجزیه و تحلیل نتایج و.. تقسیم کند. در قدم بعدی لازم است تا روش ها و آزمایشاتی که ممکن است در طول تحقیق به آنها نیاز پیدا کند به دقت شرح بدهد.محقق باید بتواند روش بررسی و تجزیه و تحلیل کیفی و کمی داده ها را توضیح دهد. تحقیقاتی که بر اساس هدف شکل میگیرند در یکی از دسته های زیر قرار دارند:

تحقیقات بنیادی و اساسی: در این دسته هدف این است تا رابطه و قانون جدیدی که تا به حال نبوده کشف شود. این دسته پژوهش ها نظریه ها و فرضیه ها موجود یا جدید را آزمایش می کنند.
تحقیقات کاربردی: در این دسته تحقیقات که بر پایه تحقیقات طبقه قبلی هستند پژوهشگر تلاش میکند مشکل و نقص فعلی را بر طرف کند و درصدد ارائه راه حلی برای معظل فعلی است.
تحقیقات توسعه ای: در این گروه هدف نوآوری است.به عبارت دیگر تلاش برای تولید و بهبود خدمات یا کالا است.
تحقیقاتی که بر اساس ماهیت شکل میگیرند در یکی از دسته های پایین طبقه بندی می شوند:

تحقیقات تاریخی: در این دسته پژوهشگر تلاش میکند تا به موضوعی که در ارتباط با زمان گذشته است بپردازد و حقایق جدیدی کشف کند.
تحقیقات توصیفی: معمولا بین مقایسه دو طرح صورت میگیرد و هیچ گونه قضاوت و پیش داوری در آنها دیده نمی شود.تحقیقات موردی و قوم نگاری ها از انواع آن است.
تحقیقات همبستگی: که برای آگاهی از میزان همبستگی متغیرها استفاده میشود. معمولا در این تحقیقات از ضرایب پیرسون،اسپیرمن وکندال استفاده می شود.
تحقیقات علت و معلولی: پژوهشگر تحقیقات قبلی را مطالعه میکند و به دنبال روابط علی و معلولی است.
تحقیقات پیمایشی: محقق از روش نمونه گیری استفاده میکند و نتایج به دست آمده برای کل جامعه تعمیم می دهد.معمولا در این روش از پرسشنامه استفاده میشود.
تحقیقات ازمایشگاهی: همان گونه که از نام آن معلوم است محل تحقیق آزمایشگاه است، نتایج به دست آمده برای موضوعات روز یا آینده استفاده می شوندو عمولا رابطه علت و معلولی در انها مورد کنکاش قرار میگیرد.
تحقیقات نیمه تجربی: بیشتر برای موضوعات اجتماعی که امکان ارزیابی همه متغیرها وجود ندارد از این دسته استفاده میشود.
تحقیقات تحلیل محتوا: معمولا برای تحلیل متن یا سخن از این روش استفاده میشود.
کاربرد طرح و یافته های پژوهش:این بخش این مهم را میرساند که یافته های به دست آمده در کدام سازمان و نهاد میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

محدودیت های پژوهش:هر تحقیق برای رسید ن به نتیجه میبایست یک سری حدود را رعایت کند . ذکر این محدودیتها موجب میشود تا از هر قضاوت ناعادلانه ای جلوگیری شود.در زیر تعدادی از کمبودهایی که ممکن است در طرح های پژوهشی،محقق با آن روبه رو شود لیست شده است:

نبود مراجع علمی کافی
نبود منابع مالی
عدم همکاری ارگانها و سازمانها
مشکلات شخصی پژوهشگر
متغیرهای ناخواسته
نبود زمان کافی
هماهنگ نبودن اساتید

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه