مقالات اجتماعی
بحران فردگرایی!

میزان باروری کل کشور در چند سال اخیر کاهش چشمگیری داشته تا آنجا که از ۲.۱ فرزند در سال ۹۶ به ۱.۷ در سال ۹۹ رسیده و جالب اینجاست که پایتخت کشور با وجود داشتن امکانات بیشتر با میزان باروری ۱.۳ نرخ فرزندآوری بسیار پایینی را نسبت به سایر استانها دارد.
میزان باروری کل کشور در چند سال اخیر کاهش چشمگیری داشته تا آنجا که از ۲.۱ فرزند در سال ۹۶ به ۱.۷ در سال ۹۹ رسیده و جالب اینجاست که پایتخت کشور با وجود داشتن امکانات بیشتر با میزان باروری ۱.۳ نرخ فرزندآوری بسیار پایینی را نسبت به سایر استانها دارد.
در ادامه گزارش هفتم دی روزنامه ایران آمده است: میزان باروری کل کشور در چند سال اخیر کاهش چشمگیری داشته تا آنجا که از ۲.۱ فرزند در سال ۹۶ به ۱.۷ در سال ۹۹ رسیده و جالب اینجاست که پایتخت کشور با وجود داشتن امکانات بیشتر با میزان باروری ۱.۳ نرخ فرزندآوری بسیار پایینی را نسبت به سایر استانها دارد. بر اساس مطالعات انجام شده از سوی مرکز آمار ایران، میزان باروری کل کشور، استانهایی از جمله کرمانشاه، کردستان، آذربایجان شرقی و غربی، فارس، همدان، بوشهر، اردبیل، کهگیلویه و بویراحمد، زنجان، قم، کرمان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، هرمزگان، گلستان، خراسان رضوی و شمالی باروری پایین و کمتر از سطح جانشینی داشتهاند، در این میان تهران به همراه سمنان، البرز، مازندران و گیلان پنج استانی هستند که با میزان باروری بسیار پایین رقمی معادل ۱.۳ و حتی پایینتر از این را داشته و چهار استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خوزستان و یزد میزان باروری بیشتر از ۲.۱ و سطح جانشینی را در سال ۹۹ داشتهاند. میتوان اذعان داشت که ۵۸ درصد از استانها در سال ۹۹ باروری کمتر از سطح جانشینی یعنی بین ۱.۵ تا ۲.۱ فرزند، ۱۶ درصد از استانها باروری بسیار پایین یعنی ۱.۳ فرزند و کمتر از آن، ۱۳ درصد از استانها باروری پایین یعنی ۱.۵ فرزند و پایینتر از آن و ۱۳ درصد از استانها باروری بالاتر از سطح جانشینی یعنی بیشتر از ۲.۱ فرزند را داشتهاند.
فهیمه نظری، جامعهشناس و پژوهشگر با اشاره به اینکه مؤلفههای عینی و ذهنی در کاهش باروری و جمعیت مؤثر هستند به «ایران» میگوید: از جمله مهمترین مؤلفه عینی که تأثیر مستقیم بر کاهش نرخ باروری دارد، مقوله اقتصاد است که روی دو فاکتور مهم تورم و بیکاری نقش مستقیم دارد، وقتی فرد نتواند وارد پروسه ازدواج شود، فرزندآوری هم وجود نخواهد داشت، بحث بعدی شرایط جامعه به لحاظ اجتماعی است، همینطور مباحثی چون آلودگی هوا، محیط زیست، رواج فرهنگ دیر ازدواج کردن و افزایش مطالبات و خواستههای جوانان از همسران نیز از جمله عواملی هستند که دراین پدیده تأثیر بسزایی دارند.
به گفته او، مؤلفه ذهنی همان حوزه کیفیت زندگی است که در تمام دنیا وجود دارد و در نهایت هم سبب کاهش نرخ باروری و جمعیت در کل دنیا شده است، نسل جدید به کیفیت زندگی، شادی، لذت بردن از زندگی واقف شده و در همه دنیا این احساس مشترک است؛ فرد تصور میکند، خود باید از زندگی لذت ببرد و حتی با وجود ازدواج کردن با فرزندآوری حس نشاط و شادی کاهش خواهد یافت. حتی اگر امکانات و شرایط اقتصادی مناسب باشد، باز هم در کشورهای مرفه یا مناطق بالای شهر تهران یا استانهای برخوردار، باز هم علاقه پایین به فرزندآوری دیده میشود، امروزه افراد حتی پس از ازدواج تمایل دارند به آرزوهایی که در سالهای قبل محقق نشده، دست یابند.
به عنوان مثال اگر شخصی علاقه به موسیقی، نقاشی یا زبانهای مختلف داشته اما نتوانسته آنها را بیاموزد، در سنین بزرگسالی و حتی سالهای پس از ازدواج به جای فرزندآوری میخواهد به آرزوهای خود دست پیدا کند، این میل که برگرفته از افزایش میزان فردگرایی است و ناشی از آموزهها و فرهنگهای غربی هم میشود، شرایط ما را به سمتی سوق داده که میخواهیم ببینیم سایر کشورها و دیگر فرهنگها چگونه هستند و از آنها استفاده کنیم.
نظری با بیان اینکه کاهش فرزندآوری و به دنبال آن کاهش نرخ جمعیت در کشور تبعات منفی زیادی را به دنبال دارد، اضافه میکند: در تمامی جوامع و کشورهای مختلف دنیا، اقتدار و نیروی کشورها به میزان جمعیت پیوند میخورد، به گفته کارشناسان و متخصصان در سال ۲۰۵۰ جمعیت کشور به میزان ۳۰ میلیون نفر ریزش میکند، پیری جمعیت و سالمند شدن پیامدهای منفی بیشماری را به دنبال دارد. با نبود نیروی کار جوان در کشور شاهد بحرانهای جبرانناپذیر زیادی خواهیم بود. قطعاً باید تمامی نهادها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی با یکدیگر همسو و متحد شده و با برنامهریزیهای درست و مدون بتوانند به تدریج از سالمندی جمعیت کشور در آیندهای نزدیک جلوگیری کنند.
تغییر سبک زندگی، فرزندآوری را کاهش داده است
حسین میرزایی، جمعیتشناس و عضو هیأت مدیره دانشگاه علامه طباطبایی نیز در پاسخ به این سؤال که دلیل کاهش آمار فرزندآوری مؤلفه اقتصادی است یا کلاً تغییر سبک زندگی مسبب اصلی این ماجراست به «ایران» توضیح میدهد: میتوانم به جرأت بگویم که مؤلفه اقتصادی حداقل فاکتور اول در کاهش تمایل به باروری نیست به دلیل اینکه ما در دورههایی زندگی میکردیم که شرایط اقتصادی به مراتب بدتر بود، آن زمان حتی افزایش نرخ باروری هم داشتیم، این در حالی است که خانوادههایی با قدرت اقتصادی بالا تمایلی به فرزندآوری ندارند. به اعتقاد من الگوی فرهنگی یا همان سبک زندگی دخیل است و سبب شده میزان تمایل به فرزندآوری کاهش یابد. امروزه حتی اگر به افرادی که میگویند به دلیل وضع اقتصادی بچهدار نمیشویم، مبلغ بالایی بدهید باز هم شاید تمایلی به بچهدار شدن نشان نمیدهند.
به گفته این جامعهشناس، پدیده فردگرایی چند دهه است مطرح شده است. ما برهه ۸ ساله جنگ را داشتیم و تصور بر این بود پس از این دوران به سمت جمعگرایی حرکت کنیم اما بالعکس فردگرایی تقویت شده و افراد تصور میکنند با فرزندآوری تفریح آنها کم خواهد شد، این دسته از افراد به شکل افراطی یا اصلاً ازدواج نمیکنند یا پس از ازدواج بچهدار نمیشوند یا نهایت فقط یک فرزند به دنیا میآورند.
میرزایی با اشاره به اینکه جمعیت کشور ما در ۴۰ سال آینده چشمانداز جمعیتی پیری خواهد داشت، اضافه میکند: پیر شدن جمعیت برای امنیت ملی هر کشوری بسیار خطرناک است. یک تئوری پشت این ماجراست و بیثباتی اقتصادی را دستاویزی قرار داده برای کاهش فرزندآوری، در حالی که وضعیت بد اقتصادی ظاهر امر است و کل ماجرا نیست، برخی میگویند، الگوبرداری از غرب سبب شده تمایل به فرزندآوری کاهش پیدا کند اما نمیتوان تمام ماجرا را به گردن فرهنگ غرب هم انداخت، خیلی از فوتبالیستها و بازیگران خارجی را میبینیم که تعداد بچههای زیادی دارند اما در کشور ما اینگونه نیست، سلبریتیها در بیشتر موارد یا ازدواج نکردهاند یا نهایتاً یک فرزند دارند، کمتر افراد مشهوری را در کشور میتوان یافت که تعداد بالایی فرزند داشته باشند.
این جمعیتشناس، تغییر الگوی فرهنگی را چاره کار دانسته و میگوید: ما برای سیاستگذاری فرهنگی پروژهای نداریم، فقط با درخواست و گفتن اینکه فرزندآوری خوب است، مشکل حل نمیشود، سیاستگذاران باید به این باور برسند که کار فرهنگی در کوتاه مدت اتفاق نمیافتد، مدیران میخواهند در عرض دوسال نتیجه بگیرند و از همینرو مشکلات به طور مستمر ادامه دار خواهند بود، باید جلوی گسست فرهنگی در سیاستگذاریها گرفته شود، زیرا کار فرهنگی باید درازمدت در ناخودآگاه افراد بنشیند.
تبلیغات، ساخت فیلم با مفاهیم ارزشهای تعدد فرزند داشتن، فرهنگسازی از سطوح دبستان و سیاستگذاریهای مختلف فرهنگی میتواند در این حوزه مؤثر باشد. البته نکته مهم این است که سیاستهای مستقیم دیگر پاسخگو نیستند، بنابراین برای سیاستگذاریها باید از ابزارهای غیرمستقیم استفاده شود، این امر هم محقق نمیشود مگر اینکه تمامی انجمنهای غیررسمی هم توسط سیاستگذاران در برنامهها ورود کنند تا به تدریج بتوانیم شاهد اثرات مثبت سیاستگذاریها باشیم.
مطالب مرتبط
-
تماشای فیلم های مستهجن این پیامدهای ناگوار را دارد
-
ویژگی های افراد بدگمان اینگونه است
-
رضایت از زندگی چیست؟
-
مقاله نقش تغافل در تربیت اسلامی با محوریت سیره نبوی و علوی
-
چرا برخی افراد بعد از ازدواج تغییر می کنند؟
-
مقاله بررسی علیت غیرخطی GMDH میان تورم و رشد بهرهوری در اقتصاد ایران
-
مقاله علمی و پژوهشی خوشه بندی اقلام و محصولات فرهنگی فضای مجازی
-
مقاله بررسی آثار تولید بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات بر تورم در اقتصاد ایران
تگها
مطالب پربیننده
- ارز FRZSS با پشتوانه مالی و بلاکچین اختصاصی آینده درخشانی خواهد داشت
- نتیجه اولیه آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۱
- تولید پوست هوشمند مصنوعی چندحسی
- فراخوان بیستوهفتمین جشنواره کتاب سال دانشگاهی
- نتایج معرفی شدگان به مصاحبه آزمون دکتری
- پرتاب فضاپیمای «استارلاینر»به ایستگاه بینالمللی فضایی
- ضرورت پاسداشت زبان پارسی
- جذب نیروی سرباز امریه در بنیاد ملی نخبگان
- تولید برق با روش فتوسنتز برای رایانههای ریزکنترلگر
- ایران در کانون خشکسالی جهانی
- این چهار تغییر پوستی نشان میدهد کبد بیماری دارید
- خطر تداخل دارویی ایبوپروفن برای بیماران فشار خون
- پنج درمان خانگی تایید شده برای عفونت ادراری
- سیاستها و برنامههای جمعیتی ایران
- تولید لنزی برای درمان خودکار آبسیاه
- جلبکها و تحول در تولید محصولات کشاورزی
- تایید حکم روسای ۱۳ دانشگاه و موسسه پژوهشی
- تغییر اقلیم موجب کاهش خواب میشود
- نگاهی به عوامل ناباروری
- آموزشعالی تودهای و چالش صندلیهای خالی
- افکار عمومی در دام تبلیغات گمراهکننده
- توسعه اقتصاد «گیگ» زیر تیغ چالشهای قانونی
- توسعه اشتغال از مسیر فناوری نانو
- ویرایش ژنی کریسپر موجب تغییر رفتار اجتماعی حیوانات میشود
- علایم و راههای انتقال بیماری تب کریمه کنگو
- درمان ناباروری / این درمان دیگر لاکچری نیست
- ورزشکاران مهاجر چرا و کجا میروند؟
- سن اعتیاد در مسیر نزولی؛ چه باید کرد؟
- استفاده از نانوذرات مغناطیسی برای درمان آندومتریوز زنان
- افزایش حقوق و اصلاح پایه سنوات اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد
- ارز FRZSS با پشتوانه مالی و بلاکچین اختصاصی آینده درخشانی خواهد داشت
- برنامه نویسی بر بستر بلاکچین با آموزش Solidity
- کتاب سفر به گرای ۲۷۰ درجه کتاب منتخب مسابقات کتابخوانی هشت بهشت
- شرط جدید استخدام اساتید دانشگاهها
- دعای وداع ماه رمضان صحیفه سجادیه
- اعمال شب عید فطر
- آشنایی با مفهوم عرضه اولیه کوین (ICO)
- توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش
- تغییر اقلیم و افول حافظه اقیانوسها
- این موارد به شما میگوید از طلاق پشیمان میشوید
- هرگز ماهی را با این خوراکیها نخورید
- همه چیز درباره بیت کوین
- آزمون استخدامی آموزش و پرورش
- دعای وداع ماه مبارک رمضان
- نتیجه اولیه آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۱
- انحراف جنسی انحرافی که دردسرساز قابل درمان است
- چاپ مقاله پژوهشگران دانشگاه خواجه نصیر در مجله معتبر Journal of Power Sources
- این تغییرات در پاها نشانه مشکلات قلبی است
- تنبیه و تحقیر در مدارس؛ از مغایرت قانون تا کجروی دانشآموز
- باورهای غلط درباره نمک دریا
- عبور دو سیارک در روزهای آینده از کنار زمین
- آیا ارزیابیهای تحصیلی دوران کرونا عادلانه است؟
- زمان برگزاری آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۱
- مصرف این داروها برای شما کابوس میآورد
- آموزههای سیاسی قرآن و نیاز امروز جامعه ما
- وضعیت سلامت روانشناختی دانشجویان
- ایلان ماسک و یکهتازی در فضا
- تولید ضدعفونیکننده دام با ترکیب عصاره گیاه و نانوذرات
- گرنت فناوری برای دانشجویان ارشد و دکتری
- سیستم مالی جدید کشورهای بریکس و شکست هژمونی سوئیفت