مقالات سیاسی و اجتماعی

پشت‌صحنه هراس از برجام چیست

پشت‌صحنه هراس از برجام چیست

 این روزها هم‌زمان با اوج‌گیری مذاکرات وین، مخالفت‌ها با احیای برجام نیز بیشتر از قبل شده است. روحانی دراین‌ارتباط گفته بود مخالفان دولت نباید به خاطر انتخابات ریاست جمهوری و نگرانی از تأثیر احیای برجام بر نتیجه آن با مذاکرات وین مخالفت و سنگ‌اندازی کنند

 روزنامه ستاره صبح در گزارشی آورد: تلاش‌ها برای احیای برجام در داخل و خارج جریان دارد؛ اما مخالفت و مانع‌تراشی در مسیر احیای برجام نیز همچنان به قوت خود باقی است!

در ادامه گزارش چهارم اردیبهشت ۱۴۰۰ روزنامه ستاره صبح آمده است:  عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و رئیس هیئت ایران در مذاکرات احیای برجام در پایان نشست وین از ارائه متون ایران به‌عنوان مبنایی برای توافق نهایی خبر داد و گفت توافق جدید در حال شکل گرفتن است. اتحادیه اروپا نیز از پیشرفت مذاکرات خبر داده است. حسن روحانی هم روز ۲ اردیبهشت گفت: «ما آن لحظه‌ای که ببینیم طرف مقابل برای اجرای قانون و مقررات آماده‌شده یک‌لحظه صبر نمی‌کنیم. مخالفان هرچه می‌خواهند بگویند و هر چه هم زور داشته باشند و هر چه هم بلندگو داشته باشند تعلل نمی‌کنیم.» او در پاسخ به کسانی که معتقدند معضلاتی مانند کمبود و گرانی مرغ و تخم‌مرغ ربطی به تحریم ندارد و نتیجه سوءمدیریت است تصریح کرد: «مردم بدانند که تحریم بر تولید مرغ و تخم‌مرغ و پرورش دام، واکسن و کود و بذر تأثیر می‌گذارد.» اما این روزها هم‌زمان با اوج‌گیری مذاکرات وین، مخالفت‌ها با احیای برجام نیز بیشتر از قبل شده است. روحانی دراین‌ارتباط گفته بود مخالفان دولت نباید به خاطر انتخابات ریاست جمهوری و نگرانی از تأثیر احیای برجام بر نتیجه آن با مذاکرات وین مخالفت و سنگ‌اندازی کنند.

همچنین عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی نیز روز ۱ اردیبهشت به خبرگزاری ایلنا گفت: «گردش مالی دور زدن تحریم در سال‌های گذشته تا ۴۰۰ میلیارد دلار بوده و کسانی که از آن سود برده‌اند خواهان حفظ وضع موجود هستند.» همچنین شبکه خبری «پرس تی‌وی» (ارگان انگلیسی‌زبان صداوسیما) اقدام به انتشار اخباری کذب علیه مذاکرات به نقل از یک منبع مطلع کرد. وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای اقدامات اخیر صداوسیما در پخش برنامه‌هایی علیه برجام و مذاکره‌کنندگان آن را «تخریب‌ها علیه دستگاه سیاست خارجی» عنوان کرد و نوشت: «اقلیت بهره‌مند از رانت و بیت‌المال، با بغض و کینه علیه مذاکرات عمل می‌کند.» محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا نوشت «منبع مطلع» شبکه پرس تی‌وی، «پیمان جبلی» سخنگو و معاون رسانه‌ای سابق سعید جلیلی در دوران دبیری شورای عالی امنیت ملی بوده است. دراین‌ارتباط ستاره صبح در گفت‌وگو با دو صاحب‌نظر پشت‌صحنه هراس از برجام را بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.

وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای اقدامات اخیر صداوسیما در پخش برنامه‌هایی علیه برجام و مذاکره‌کنندگان آن را «تخریب‌ها علیه دستگاه سیاست خارجی» خواند. در این بیانیه آمده: «اقلیتی کوچک ولی پرهیاهو، غافل از این‌که در یک بزنگاه تاریخی علیه خواست و منافع ملت قدم برمی‌دارند، هرآن‌چه در توان دارند برای هدف قرار دادن نمایندگان ایران در رویارویی دیپلماتیک وین، به میدان آورده‌اند. شبکه‌ انگلیسی‌زبان صداوسیما... نه‌تنها با اهداف سیاسی داخلی با انتشار اخبار تحریف‌شده و مجعول به زبان انگلیسی درباره محتوای مذاکرات به زبان انگلیسی، مذاکره‌کنندگان را برابر حریف تخریب کرده و به تلاش‌های دیپلماتیک لطمه می‌زند، که در بدعتی حیرت‌انگیز به جدل با مذاکره‌کنندگان می‌پردازد.»

حملات مخالفان تندرو
حجت‌الاسلام حسین انصاری‌راد، رئیس کمیسیون اصل۹۰ مجلس ششم در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به حملات مخالفان تندروی برجام گفت: «حملات به برجام و تیم دیپلماسی ایران و شخص آقای ظریف مسبوق به سابقه است. حتی نمایندگان آقای ظریف را دروغ‌گو خطاب کردند. نکته قابل‌توجه آن است که اگر نمایندگان مجلس یازدهم مدعی ولایتمداری هستند و خود را ملزم به تبعیت از نظرات ولی‌فقیه می‌دانند، باید بدانند که ایشان نه‌تنها هرگز آقای ظریف را دروغ‌گو و خودفروخته و وابسته به آمریکا ندانسته‌اند، بلکه با صفت‌هایی همچون «امین»، «غیور»، «شجاع» و «متدین» توصیف کرده‌اند. بنابراین جایی برای حرف و هتک و نسبت‌های ناروا از سوی اشخاص مدعی ولایتمداری نسبت به شخص وزیر خارجه و تیم دیپلماسی کشور که هم‌اکنون در سنگر ایران مشغول تلاش و مبارزه با طرف‌های خارجی هستند، وجود ندارد.»

اقدامات خلاف منافع ملی
این نماینده پیشین مجلس در ادامه به سابقه مانع‌تراشی بر سر تنش‌زدایی از روابط ایران با دنیا پرداخت و افزود: «من بر این باور هستم که بخش اعظم مشکلات درون کشور حاصل عمل جماعتی است که به نام ولایت و اسلام و مذهب، درگذشته اقداماتی انجام دادند که در عمل به نفع منافع ملی نبوده است و برای مثال با حمله به سفارت انگلیس و عربستان در تهران و کنسولگری عربستان در مشهد هزینه‌های گزافی بر کشور تحمیل کردند، یا در طول این سال‌ها شعارهایی در مجلس سر داده و می‌دهند و حتی معاهده برجام را که یک دستاورد بزرگ و یک پیروزی مهم برای ایران بود، در صحن مجلس آتش زدند و مدام تخریب کرده و می‌کنند. این در حالی است که آمریکای دوران ترامپ برخلاف قانون عمل کرده و با خارج شدن از برجام، تحریم‌های سنگین علیه ایران را اعمال کرده است، پرسش این است اگر برجام دستاورد بدی بود، چرا آمریکای ترامپ از آن خارج شد تا جلوی منافع ایران را بگیرد؟ وضعیت کنونی بازارها هم که دلار به حدود ۲۳ هزار تومان رسیده، بخش عمده آن مربوط به همین تحریم‌های ظالمانه است.»

رفتارهای ناصحیح مخالفان
انصاری راد همچنین به رفتارهای ناصحیح در قبال دستگاه دیپلماسی اشاره و خاطرنشان کرد: «چنین رفتارهایی نسبت به کسی که امین ملت و مورد اعتماد نمایندگان ملت (که به او رأی اعتماد دادند) بوده و از تأیید رهبری نیز برخوردار است، رفتارهای صحیحی نیست. آیا منتقدان، نطق قدرتمندانه آقای ظریف در برابر آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل را ندیده‌اند و یا دیده‌اند و فراموش کرده‌اند؟ آیا این افراد فراموش کرده‌اند که تیم دیپلماسی ایران چه تلاش‌هایی برای برجام از خود نشان داده است؟ به عقیده من، هم‌اکنون یکی از امتیازات جمهوری اسلامی ایران در عرصه جهانی و مجامع بین‌المللی، حضور یک دیپلمات برجسته و کارکشته مانند آقای ظریف در رأس وزارت امور خارجه است. کسانی که این موضوع را نفهمند و این ارزش را نادیده بگیرند، یا دچار اشتباه هستند و یا با پشت‌پا زدن به خواست مردم، دچار گناه بزرگی می‌شوند. نگارنده تصور نمی‌کند کسانی که پشت این قضایا و حملات هستند، حسن نیت داشته باشند. زیرا این افراد نه‌تنها به‌قصد خدمت عمل نمی‌کنند، بلکه آسیب و هزینه برای حاکمیت کشور ایجاد می‌کنند.»

چند مسئله اساسی
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به سؤال خبرنگار ستاره صبح در خصوص اصلی‌ترین مسائل و چالش‌های کشور در شرایط کنونی نیز گفت: «در حال حاضر کشور چند مسئله اساسی دارد که اگر این مسائل حل شود، یقیناً سایر مسائل هم حل خواهند شد؛ یکی مسئله مشارکت عموم مردم و انتخابات سالم و رقابتی است، و دیگری رابطه با مجامع بین‌المللی، به‌خصوص ارتباط سازنده با غرب است. در شرایط فعلی مشکلاتی در کشور وجود دارد که خیلی‌ها آینده را روشن نمی‌بینند، البته برای رفع مشکلات کلان کشور لازم است تا بنا به مصلحت کشور زمینه‌ای فراهم شود تا همه افراد اصلاح‌طلب، اعم از اصلاح‌طلبان اصطلاحی و اصلاح‌طلبان واقعی که برانداز نیستند، قانون اساسی را قبول دارند، دایره وسیعی دارند و طرفدار ثبات و تحکیم کشور و نظام هستند، بدون محدودیت و فیلتر بتوانند در انتخابات شرکت کنند؛ البته همه اصولگرایان و چهره‌های جناح راست هم باید بتوانند با همه نیروهای خود در انتخابات حضور یابند و یک انتخابات سالم، رقابتی و برابر با حضور همه جریان‌ها شکل گیرد. اصلاح‌طلبان هم باید با اتحاد در درون خود به اجماع برسند و یک نفر را تعیین کنند تا در رقابت با اصولگرایان وارد انتخابات شود و در معرض رأی مردم قرار گیرند.»

اگر برجام نبود...
همچنین فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین و تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به هجمه‌های مختلف علیه برجام و تیم دیپلماسی گفت: «به خاطرم هست چندی پیش دکتر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگویی تأکید کرد که اگر برجام نباشد و پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت برگردد، فاجعه خواهد شد. می‌توان با قاطعیت گفت که اگر برجام نبود و آن شش قطعنامه‌ای که احمدی‌نژاد آن‌ها را کاغذ پاره می‌خواند تعلیق نمی‌شد، طبق ماده هفت منشور ملل متحد، ایران به‌عنوان خطر صلح و امنیت جهانی معرفی می‌شد و سایر کشورها می‌توانستند علیه ایران اقدام نظامی به عمل‌آورند. درواقع مجوز جنگ در اختیار کشورها قرار می‌گرفت. اکنون خروج ایران از برجام یا عدم احیای آن، که عده‌ای آن را مطرح می‌کنند، باعث می‌شود قطعنامه‌های قبلی فعال شود و ایران دوباره به ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد بازگردد. اکنون پرسش این است که چرا عده‌ای خواهان خروج ایران از برجام و ان‌پی‌تی و عدم بازگشت به آن هستند؟ پاسخ را می‌توان در یک مثال تاریخی مشاهده کرد. عده‌ای در جنگ‌های ایران و روس در دوره قاجار هم با هیجان بسیار خواهان اعاده حقوق ایران بودند و می‌خواستند به روسیه که امکانات نظامی و سیاسی‌اش بیشتر بود حمله کنند. اما درنهایت حمله ایران با شکست مواجه و به قرارداد ننگین ترکمانچای منتهی شد.»

اثر معکوس مخالفت
این تحلیلگر برجسته در ادامه خاطرنشان کرد: «من امیدوار هستم تا کسانی که در مجلس تهدید می‌کنند و برای خروج ایران از برجام قانون تصویب می‌کنند یا در صداوسیما علیه برجام و تیم دیپلماسی سخن‌پراکنی می‌کنند، مطلع باشند که آیا تهدیدهای آن‌ها و سخنان خلاف واقع آنان مؤثر واقع می‌شود یا اثر معکوس بر جای می‌گذارد. درواقع باید دید کشورهایی که با ایران همکاری خواهند کرد کدام‌اند و کشورهایی که در برابر ما خواهند ایستاد کدام خواهند بود؟ اگر این افراد خود را به قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین دل‌خوش کرده‌اند، باید گفت چگونه انتظار داریم چین که مبادلات تجاری‌اش با ایران در خوش‌بینانه‌ترین حالت به یک‌دهم مبادلات تجاری‌اش با آمریکا هم نمی‌رسد، طرف ایران را بگیرد و مقابل آمریکا بایستد. در مورد روسیه هم به همین صورت است. بنابراین می‌توان گفت کشورها بر اساس منافع خودشان تصمیم می‌گیرند که کدام سوی یک مجادله و تنش بایستند و کاری به ایدئولوژی‌ها و شعارها ندارند.»

آرامش، ثبات و تعامل
مجلسی با اشاره به تغییر مواضع آمریکا درباره برجام گفت: «در ایران دو صدای مختلف شنیده می‌شود؛ یکی علیه هرگونه مذاکره و گفت‌وگو و تعامل و یا آن‌گونه که خودشان می‌گویند سازش‌کاری است و بازرسان آژانس را جاسوس می‌نامند، هم تأکید بر اقدامات هسته‌ای و انجام مذاکره و تعامل با غرب. آمریکایی‌ها با تأخیر صحبت از آمادگی برای مذاکره کردند، به این دلیل که اگر مسائل منجر به برخوردهای سختی برای آینده شود، بگویند که ما آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کردیم و برای راه‌حل مسالمت‌آمیز و مذاکره پیشنهاد دادیم، اما ایران آن را نپذیرفت. کما اینکه تاکنون هم ایران پیشنهاد آمریکا را نپذیرفته است و بازگشت به تعهدات را منوط به لغو کامل تحریم‌ها دانسته است. وضعیت بسیار حساس و خطیری است. شاید آن‌هایی که در داخل و خارج تمایل دارند که هرچه زودتر به راه‌حل نهایی دست یازند و ایران را به‌کلی از زیر بار هرگونه پایش و برجام خارج کنند و مستقلاً معاف از مراقبت‌ها به کارهای خودشان ادامه دهند و به منافع خود برسند، احتمالاً آن‌ها ممکن است احساس کنند که موفق می‌شوند. مخالفان برجام باید بدانند که با منتفی شدن برجام، قطعنامه‌های شش‌گانه اجرایی خواهند شد و ایران را در شرایط سختی قرار خواهد داد که بارها درباره پیامدهای آن هشدار داده‌شده است. بنابراین امیدواریم عقلای کشور اجازه ندهند کار به آن مراحل برسد و دوباره کشور را در مسیر آرامش، ثبات و تعامل سازنده و متعادل با شرق و غرب سوق دهند.»

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه