کعبه: او دستان مبارکش را بر حلقه‌ی در چوبی‌ام گذاشت و با من وداع کرد. اه... این وداع با ان خداحافظی‌های همیشگی‌اش تفاوت داشت. قرار بود از این پس من، بی او تنها و دل‌شکسته بمانم.

مکه: خداحافظ محمد عزیز. مکه بی تو، مثل اسمانی‌ست که در هنگام روز، افتاب ندارد و در وقت شب، خالی از ماه است. راستی سرنوشت مسلمانان، پس از تو چه می‌شود؟

افتاب: دست خودم نیست. فصل گرماست و ماه سوزان خرماپزان حجاز. کاش سایبانی بودم بر سر محمد و حاجیانی که اعمال حج‌شان تمام شده بود و داشتند به شهرهای خود بازمی‌گشتند!

سرزمین جحفه: ان‌ها به سرزمین من که رسیدند، ایستادند. بیش‌تر از 100 هزار حاجی منتظر بودند تا حضرت محمد(ص) خبری مهم و اسمانی را به ایشان برسانند. روز هجدهم ذیحجه بود. این‌جا محل جدا شدن مردم مصر، عراق، مدینه و شام بود.

برکه‌ی خم: من برکه‌ی معروف سرزمین جحفه هستم. عرب‌ها به برکه می‌گویند: غدیر. اسم من خم است. حضرت محمد(ص) ایه‌ای را که خداوند از طریق فرشته‌ی بزرگش (جبرییل) شنیده بود، برای مردم خواند.

ای پیامبر، ان‌چه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده، به مردم برسان. اگر چنین نکنی، رسالت خطیر خود را به فرجام نرسانده‌ای...(1)

جهاز(2) شتران: مردهای جوان به دستور پیامبر، ما چند جهاز شتران را روی هم چیدند. حضرت محمد(ص) بر بالای ما ایستاد و با مردم حرف زد. سپس حضرت علی(ع) را به سوی خود فراخواند و دست او را با دست مبارکش بالا برد. هیچ چشمی پلک نمی‌زد. نفس در سینه‌ها حبس بود. او چه می‌خواست بگوید و چه دستوری از سوی خداوند امده بود؟

درخت پیر نخل: من مثل بقیه‌ی درخت‌ها به او خیره بودم. حاجی‌ها چشم از او برنمی‌داشتند که گفت: هر که من مولا و صاحب اختیار او هستم، علی نیز مولا و صاحب اختیار اوست!

حضرت محمد(ص) این جمله را سه بار تکرار کرد و ادامه داد: بار خدایا، دوستدار ان باش که با علی دوستی کند و دشمن باش با ان که با علی دشمنی ورزد!...(3)

غدیر خم: از ان پس من اسمانی شدم. چرا که در یک روز بزرگ و زیبا، به دستور خداوند امیرمومنان(ع) به جانشینی حضرت محمد(ص) انتخاب شده بود. مسلمانان از ان پس، ان روز بزرگ را در یاد خود زنده نگه داشتند. ان‌ها هر وقت به من می‌رسیدند، با خوش‌حالی کنارم می‌ایستادند و از ان واقعه‌ی مهم یاد می‌کردند.

من غدیر خم هستم. یک برکه‌ی کوچک، اما با دلی بزرگ و ماجرایی اسمانی و زیبا. عید غدیر، فقط عید بزرگ مسلمانان نیست. عید اسمان‌هاست. عید فرشته‌ها، عیدی که خدا به بندگان صالحش، هدیه داده است. عید امامت حضرت علی(ع) و فرزندان معصومش.

اه چه تلخ بود! ان سال که بعد از مدتی کوتاه حضرت محمد(ص) از دنیا رفت و زمین و ساکنانش را تنها گذاشت. دشمنان اهل‌بیت(علیهم السلام) نیز نگذاشتند دستور خداوند اجرا شود و حضرت علی(ع) به جانشینی ایشان، انتخاب شود. ان...

سوره‌ی مایده، ایه‌ی 67
زین شتران.
منبع:کتاب اخرین سفرنامه‌ی حج پیامبر(ص)، تحقیق جلال سبحانی، انتشارات موسسه‌ی یاران امین.