کرواسی و چند و چون قانون‌گذاری

کرواسی و چند و چون قانون‌گذاری

 پارلمان کرواسی پایه نظام سیاسی را تشکیل داده و قوانین این جمهوری را وضع می‌کند. قوه قانون‌گذاری جمهوری کرواسی مجمع نمایندگانی است که به طور مستقیم از جانب مردم انتخاب می‌شوند و نیز نمایندگانی که به طور غیرمستقیم یعنی از طرف احزاب به پارلمان راه‌می‌یابند.

در کلیات قانون اساسی جمهوری کرواسی، این کشور «مستقل»، «دمکراتیک» و «غیرقابل‌تفکیک» معرفی شده که در این نظام جمهوری، قدرت دولت از مردم نشات گرفته و به آنها تعلق دارد. مردم، مسوولان کشور را از طریق مستقیم و غیرمستقیم انتخاب می‌کنند.

در کرواسی رئیس‌جمهوری به عنوان رئیس کشور با رای مستقیم مردم و برای یک دوره پنج‌ساله انتخاب می‌شود که این تنها برای دو دوره پیاپی امکان‌پذیر است. وی فرماندهی نیروهای مسلح این کشور را در کنار تعیین سیاست‌های خارجی برعهده دارد. همچنین معرفی و تعیین نخست‌وزیر با تایید پارلمان بر عهده رئیس‌جمهوری است. رئیس‌جمهوری در کرواسی تا حدی نقشی تشریفاتی دارد و وظایف عمده بیشتر بر عهده نخست‌وزیر است. در حال حاضر «زوران میلانوویچ» و «آندری پلنکوویچ» به ترتیب رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر کرواسی‌اند.

بر پایه اصل ۷۰ قانون اساسی این کشور، پارلمان اساس سیستم حکومتی را تشکیل داده و قوانین جمهوری کرواسی را وضع می‌کند. پارلمان جمهوری کرواسی از نمایندگانی که به طور مستقیم از جانب مردم انتخاب می‌شوند و نمایندگانی که به طور غیرمستقیم یعنی از طرف احزاب انتخاب می‌شوند تشکیل شده‌است.

مجلس «حزبی» (Zastupnicui Dom) مجلسی است که اعضایش از طریق لیست احزاب انتخاب می‌شوند و حداقل ۱۰۰ نماینده و حداکثر ۱۶۰ نماینده دارد (در حال حاضر ۱۵۱ نماینده). همچنین مجلس «مستقیم» یا «ایالتی» (Zupanijski Dom) که رأی‌گیری ایالتی را دربرمی‌گیرد و رای‌دهندگان به صورت مستقیم در هر ایالت سه نماینده انتخاب می‌کنند.

بیان این موضوع جالب توجه به نظر می‌رسد که‎رئیس‌جمهوری کشور با تمام شدن مدت ریاست جمهوری‌ به صورت مادام‌العمر به عنوان نماینده دائمی مجلس ایالتی انتخاب می‌شود مگر اینکه قبلا از مقام خود استعفا داده‌باشد. البته شخص رئیس جمهور یمی‌تواند پنج تن از نمایندگان ایالتی را تعیین کند.

در کرواسی مدت نمایندگی چهار سال است و هیچکس نمی‌تواند در یک زمان در دو مجلس عضو باشد. در ارتباط با زمان برگزاری انتخابات و حوزه صلاحیت نمایندگان لازم به ذکر است انتخابات پارلمان باید حداکثر ۶۰ روز بعد از پایان دوره نمایندگی به انجام برسد. تشکیل اولین جلسه باید حداکثر ۲۰ روز بعد از انتخابات باشد.

نمایندگان پارلمان دارای مصونیت سیاسی‌اند و آنان را نمی‌توان به جرم ابراز عقاید و بدون اجازه مجلس جریمه و زندانی کرد. در مورد جرم‌هایی که جریمه‌های سنگین‌تر از پنج سال زندان دارد، می‌توان نمایندگان مجلس را بازداشت کرد، البته باید این مسئله به رئیس مجلس گزارش شود. در صورتی که مجلس به دلایلی فعالیت نداشته‌باشد کمیسیون خاصی از مجلس به این مسئله رسیدگی می‌کند، تصمیم این کمیسیون بعدا در مجلس باید تصویب شود.

هر دو مجلس دارای یک رئیس و یک یا چند معاونند و وظایف و مسئولیت‌های رئیس مجلس و معاون او را قانون تعیین می‌کند.

رئیس مجلس حزبی به عنوان رئیس پارلمان عمل کرده و مجلس مذکور در موارد زیر تصمیم می‌گیرد؛ تصویب و تغییر در قانون اساسی، بودجه کشور، جنگ و صلح، تغییر مرزهای کشور، برگزاری رفراندوم و همچنین نظارت بر کار دولت و سایر مسوولان کشوری و یا کسانی که مسوولیت‌های دیگری در سطح کشور دارند.

دستورکار مجلس ایالتی هم در این موارد است؛ ارائه پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد انجام رفراندوم و قوانین مربوط به آن، ارائه پیشنهاد در مورد سوالاتی که در مجلس حزبی مطرح می‌شود، دادن پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد تصویب قوانینی که مربوط به حقوق قومی، آزادی انسانی و آزادی مردم کشور. افزون بر آن، مجلس ایالتی می‌تواند قوانینی را که در مجلس حزبی مورد تصویب قرار گرفته و بیش از ۱۵ روز از مدت آنها نگذشته باشد دوباره برای بازنگری به مجلس حزبی برگرداند.

تمامی نمایندگان هر دو مجلس، هیات کارگزاری مجلس و دولت کرواسی می‌توانند قوانین پیشنهادی خود را به مجلس برای تصویب ارائه دهند. نمایندگان مجلس در ارتباط با قانون می‌توانند سوالاتی را به دولت و وزراء ارائه و پیشنهاد نمایند.

درباره برگزاری همه‌پرسی در کرواسی لازم به ذکر است که مجلس حزبی می‌تواند رفراندومی را برای تغییرات در قانون اساسی پیش‌بینی کند. در این مورد رئیس‌جمهوری بنا به پیشنهاد کابینه و با موافقت نخست‌وزیر طرح تغییر در قانون اساسی یا قوانین منشعب از آن را بنا به دلایلی که برای تمامیت ارضی و استقلال کشور مهم ‌باشد، پیشنهاد ‌کند. در این رفراندوم باید بیش از نیمی از کسانی که شرایط رای دادن دارند، شرکت کنند.

در مجموع برای تغییر در قانون اساسی این چهار مولفه ضروری است؛ الف. برای پیشنهاد تغییر در قانون اساسی رای حداقل یک پنجم نمایندگان، رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر لازم است. ب. نوع تغییر پیشنهادی باید به تصویب اکثریت نمایندگان پارلمان برسد. ج. تغییر نهایی پیشنهادی در قانون اساسی باید از جانب هر دو مجلس و با اکثریت به تصویب برسد. د. پارلمان تغییر در قانون اساسی را اعلام می‌کند.

نکته دیگر به ارتباط مجلس و دولت برمی‌گردد و اینکه مجلس حزبی حداکثر یک‌سال برای حل مشکلات و سوالاتی که مطرح کرده برای دولت وقت قائل می‌شود البته در موارد حقوق قومی، آزادی‌های انسانی و مردمی، تشکیلات اداری و حقوقی کشور حالت استثناء دارد. قوانین تصویب‌شده هشت روز بعد از تصویب پارلمان از جانب ریاست جمهوری رسما مورد تایید و اعلام می‌شود. ضمن اینکه قوانین تصویب‌شده قبل از اینکه به مرحله اجرایی برسند در روزنامه رسمی دولتی "Narodno Novina" به چاپ می‌رسد.

آخرین انتخابات پارلمانی در کرواسی به ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۶ برمی‌گردد که همه ۱۵۱ کرسی پارلمان کرواسی از سوی مردم انتخاب شدند. در جریان آن ائتلاف «میهن‌دوستان» این کشور به رهبری حزب «اتحاد دموکراتیک» کرواسی در صدر احزاب شرکت‌کننده قرار گرفت و توانست به ۵۹ کرسی دست یابد.

ائتلاف «کرواسی در حال رشد» به رهبری حزب «سوسیال دموکرات» نیز با کسب ۵۶ کرسی به عنوان ائتلاف دوم به پارلمان راه یافت. حزب «موست» ۱۹ کرسی، حزب «مجمع دمکراتیک ایسترا» سه کرسی، حزب «اتحاد دموکراتیک کروات‌های بارانیا و اسلوانیا» و حرکت «میلان باندیچ ۳۶۵» هرکدام ۲ کرسی و احزاب «کرواسی موفق» و«دیوار زنده» نیز هرکدام در این دور از انتخابات پارلمانی یک کرسی را از آن خود کردند. ضمن اینکه هشت کرسی باقیمانده پارلمان نیز به نمایندگان اقلیت‌ها اختصاص یافت.

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه