علیرضا قبادی - مدرس دانشگاه و پژوهشگر دینی
 ایرنا- شاید کمتر واقعه و رویدادی را بتوان در جهان اسلام سراغ گرفت که مشابه اهمیت و جایگاه رخدادی باشد که در روز هجدهم سال دهم هجرت در غدیر خم اتفاق افتاد. از این رو توجه و تامل به این واقعه مانند اصل واقعه برای شناخت علل، پیامدها و عبرت‌آموزی از آن ارزشمند و مهم است.

در گفتار پیشین خطبه پیامبر(ص) را بررسی کردیم و اکنون در ادامه، به دلالت‌های معنایی برخی آیات - با توجه به معنا و مضمون آنها - می‌پردازیم. توجه به آیات زیر نشان می‌دهد که همه آنها با وجود تنوع و تکثر از اینکه به نوعی دربردارنده نوعی هشدار، تهدید، انذار، عتاب، عذاب و...هستند با یکدیگر اشتراک دارند.

آیه ۲۴ سوره بقره، به حقانیت قرآن و عواقب ناگوار تردید بی‌دلیل به قران و آیه ۱۶۲ این سوره به عذاب قطعی کافران و لعنت خدا، ملایکه و مردم به مرگ کافرانه( در کفر از دنیا رفتن) و  آیه ۲۱۷ این سوره به  تباهی اعمال کافران اشاره دارد.

آیه ۱۸ سوره حشر، لزوم رعایت تقوا را گوشزد می‌کند و به آگاهی خداوند از اعمال انسان‌ها خبر می‌دهد. آیه ۹۴ نحل، به سستی نکردن پس از استواری تاکید دارد و آیه ۲۹ این سوره از مرگ سخت ظالمان و جایگاه بد آنان خبر می‌دهد. آیه ۵۶ سوره زمر، به پیروی از بهترین چیزهایی که خدا نازل کرده تاکید می‌کند تا به افسوس در قیامت منجر نشود.

آیه ۴۷ سوره نسا، به ایمان به حضرت محمد(ص) پیش از گرفتار شدن به عذاب و آیه ۱۴۵ این سوره به بدترین وضعیت منافقان در قیامت اشاره کرده است. آیه ۴۱ قصص به عاقبت بد پیشوایان ظالم و عدم یاری آنان در قیامت خبر می‌دهد. دو آیه ۳۱ و ۳۵ سوره الرحمن نیز از رسیدگی به اعمال جن و انس و ارسال عذاب به بدکاران از آنان و عدم دفاعشان گزارش می‌کند.

آیه ۷۱ سوره صافات به نتیجه پیامدهای کورکورانه از پیشینیان گمراه خبر می‌دهد. آیات ۱۶- ۱۹ سوره مرسلات به برخورد قهرآمیز با مجرمان اشاره دارد. آیه ۱۱۲ انعام، به القای سخنان فریبنده شیاطین نسبت به یکدیگر سخن می‌گوید. آیات ۷-۹سوره ملک به عذاب کافران در جهنم و انکار آنان به حجت و نذیر الهی خبر می‌دهد.

آیه ۳۸ سوره اعراف به لعنت همکیشان (تکذیب‌کنندگان آیات الهی) نسبت به یکدیگر سخن می‌گوید. آیه ۱۰ سوره فتح از  زیان پیمان‌شکنان خبر می‌دهد.آیه ۸ سوره ابراهیم، نتیجه ناسپاسی در مقابل نعمت خداوند را گوشزد می‌کند و در نهایت آیه ۱۴۴ آل عمران از پیروان حضرت محمد(ص) از  بازگشتن آنان به دوران پیش از پیامبر(ص)  از آنان سوال می‌کند!

مضمون مشترک آیات یادشده کاملا با در خواست پیامبر(ص) در همین خطبه درباره معافیت ابلاغ ولایت و جانشینی امام علی(ع) همخوانی دارند؛ آنجا که پیامبر(ص) می‌فرماید: من از جبرئیل درخواست کردم از خدا بخواهد مرا از ابلاغ این مهم به سبب تعداد کم اهل تقوا، و زیادی منافقان و فساد ملامت‌کنندگان و حیله‌های مسخره‌کنندگان معاف بدارد! همینطور با مضمون بخشی از آیه ۶۷ سوره مائده که خداوند به پیامبرش می‌فرماید: ابلاغ کن ... خداوند تو را از( پیامدهای ناگوار) این حادثه حفظ می‌کند.